Anne de Haan on Tue, 17 Jun 1997 20:27:35 +0200 (MET DST) |
[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]
<nettime> Knowbotic Research |
Knowbotic Research Architectuur zonder locatie De intelligente digitale concepten van Knowbotic Research De Oostenrijker Christian Hübler, een van de drie leden van Knowbotic Research, nam mij mee naar een verduisterde galerieruimte, waar hij mij omgordde met een tuigje met draadjes en apparaatjes en een koptelefoon op mijn hoofd zette. Ik moest voor een groot scherm met dwarrelende figuren in een witte cirkel op de vloer gaan staan en wiebelen zodat er het kruisje op het scherm bewoog. Terwijl ik om mij heenkeek naar de dynamiek op het scherm, de loeiende buizen aan het plafond en de witte flikkerende platte beeldschermen op de grond, kreeg ik tekst en uitleg bij het kunstwerk. Ik kon het slecht verstaan omdat ik allemaal gorgelende en borrelende geluiden in mijn koptelefoon hoorde. De digitale architectuur en ruimte installaties van de Keulse kunstenaarsgroep Knowbotic Research ziet er niet eenvoudig uit. Als je er voor het eerst mee wordt geconfronteerd vraag je je af waar je in hemelsnaam terecht bent gekomen. Het is ondoorzichtig maar prikkelt je nieuwsgierigheid. Tijdens tentoonstellingen lopen de kunstenaars meestal wel rond om je een onbegrijpelijke uitleg te geven van de achterliggende gedachte van deze onontwarbare enigma's. Dit overkwam mij toen ik in 1995 in het Kunsthaus in Wenen mij voor het eerst begaf in DWTKS (Dialogue with the Knowbotic South). Hübler verontschuldigde zich, dat het werk niet helemaal naar behoren functioneerde. Hij had net zo goed niets kunnen zeggen, ik begreep toch niet precies wat de bedoeling van het werk was. Ik kreeg een verhaal te horen over intelligente computersystemen die op het internet actief waren en de vormgeving daarvan. Pas toen ik het werk een half jaar later in Rotterdam zag en inmiddels meer literatuur over de nieuwe media had gelezen werd het mij duidelijk wat de kunstenaars ermee wilden zeggen. Ze waren op zoek naar de vormgeving van nieuwe intelligente systemen: DWTKS was het tweede project waarmee ze op dit gebied experimenteerden. Het was een vervolg op SMDK uit 1993. Op DWTKS zouden nog twee projecten volgen die betrekking hebben op intelligente zelfwerkzame systemen op het internet. Nonlocatie Willen de architectuur en de kunst zich vrij kunnen bewegen of ontwikkelen, dan is het noodzakelijk dat zij geen locatie hebben. Dit is mogelijk bij de zelfwerkzame systemen waar Knowbotic Research mee werkt. De nonlocatie is een term die Knowbotic Research gebruikt voor hun projecten en waarvan het principe overgenomen is uit de theorieën van de Franse filosofen Gilles Deleuze en Felix Guattari. Het niet-gelocaliseerd-zijn noemen Deleuze en Guattari in hun deconstructivistische theorieën de deterritorialisering. De deterritorialisering is noodzakelijk voor een fenomeen, bijvoorbeeld een gebouw, kunstwerk of een natuurverschijnsel om zichzelf vrij te kunnen bewegen of ontwikkelen. In het essay Rhizome wordt uitgelegd binnen welke context de schrijvers de deterritorialisering zien. De ideale manier om te communiceren en hoe de Postmoderne samenleving eruit ziet wordt vergeleken met een rhizoom. Een rhizoom is een wortelstok, die in de natuur voorkomt. Deze wortelstok heeft geen stam met een centraal punt waarvandaan steeds fijnere vertakkingen uitgroeien, maar een kluwen van kleine wortels, die kris-kras, al dan niet met elkaar verbonden zijn. Er is geen centraal punt binnen zo'n rhizoom. De ideale postmoderne samenleving en het internet hebben zo'n rhizoomstructuur, waar alles en iedereen zich vrij als nomaden kan bewegen en ontwikkelen. Iets of iemand hoeft tegenwoordig niet de kleinste vertakking te zijn die verwijst naar een dikkere stam. Omdat in de echte wereld oneindige beweging en groei niet mogelijk is, is de niet-gelocaliseerde cyberspace de aangewezen plek voor oneindige en beweeglijke architectuur. Digitale Stad Architectuur is niets anders dan een vorm van ruimtebeleving en de ruimtebeleving kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Traditionele architecten geven de ruimte weer als een driedimensionaal tastbaar object, maar ruimte kan evenzeer worden weergegeven in bijvoorbeeld muziek of in de VR, zoals in de experimentele electronische virtuele ‘niet-gelocaliseerde' installaties van Knowbotic Research. In bijna al hun projecten gebruiken deze drie kunstenaars, Yvonne Wilhelm, Christian Hübler en Alexander Tuchacek, muziek en Virtual Reality in plaats van concreet materiaal als hout of steen. Zij onderzoeken op welke manieren een digitale niet gelocaliseerde architectonische vorm uitgebeeld kan worden. Deze kunstenaars zijn tot de conclusie gekomen dat virtuele architectuur op het internet niet door een specifieke architect wordt vormgegeven, maar dat zij ontstaat onder invloed van de vele gebruikers van het internet. Iedere bezoeker laat zijn sporen na in de virtuele architectuur. Kijk bijvoorbeeld naar de Digitale Stad Amsterdam, waar diverse gebruikers hun eigen homepage hebben neergezet. De digitale stad is een stad zonder locatie omdat deze zich in cyberspace bevindt. De virtuele architectuur is niet statisch, maar oneindig dynamisch, want iedere internetpagina kan ieder moment gewijzigd worden door de gebruikers. MUD Op dit moment is Knowbotic Research bezig met een nieuw project 10-DENCIES waarbij digitale urbane structuren tot uitdrukking komen in Virtual Reality en internet. Het zal ergens in 1997 in Japan gepresenteerd worden. Het ontwerp voor 10-DENCIES is nog niet helemaal af, maar de kunstenaars willen in ieder geval in een zaal drie ‘looplijnen zoals op een vliegveld' maken, waar de bezoeker doorheen moet lopen om de architectuur te kunnen bepalen of te ervaren. De bezoeker zal ter plekke weliswaar met een ruimtelijke installatie te maken krijgen, maar het zal in eerste instantie niet de ruimte zijn waarom het draait. De ruimte waarom het draait is de virtuele, genonlocaliseerde ruimte die in geluiden wordt weergegeven. De bezoeker zal zijn omgeving zelf creëren en die op dat moment op verschillende locaties verbinden via het internet met een MUD (Multi User Dungeon). Een MUD is een rollenspel op het internet waarbij de omgeving normaliter tot stand door middel van tekst, maar de MUD-omgeving van Knowbotic Research komt tot stand door middel van geluiden. Geist in der Maschine Hedendaagse electronische kunstenaars refereren veel aan de technologische wetenschap en de filosofie. De electronische kunst is gegroeid vanuit een fascinatie voor de ontwikkelingen van de technologie tot aan een daadwerkelijk gebruik van de technologie. Knowbotic Research maakt dus veel gebruik van de nieuwste ontwikkelingen op technologisch gebied en wil naast dat gebruik iets over de mogelijkheden van de nieuwe media zeggen. De kunstenaarsgroep experimenteert met het vormgeven van de zogenaamde ‘intelligent agents' en ‘intelligente virtuele omgevingen'. In Amerika onderzoekt professor Pattie Maes al sinds 1987 het gebruik van Intelligent Agents. Intelligent Agents zijn computerprogramma's die als 'Geist in der Maschine' geestelijke taken van mensen simuleren, zoals zoek- of leerprocessen. Je kunt ze gebruiken als huisdier, leraar, en als onderzoeker om voor jou interessante informatie op het internet te vinden. Sommige wetenschappers voorspellen dat Knowbots, zoals de intelligent agents ook wel wordt genoemd, in de toekomst diverse informatiestromen aan elkaar kunnen koppelen. Naast digitale informatie zouden ze ook in staat kunnen zijn om herseninformatie van zowel levende als dode mensen met elkaar te verbinden. Dankzij de technologie zal het misschien mogelijk zijn op geestelijk gebied eeuwig te kunnen leven. De ontwikkelingen op het gebied van intelligent-agent onderzoek zijn echter nog niet zo ver dat deze programma's al kunnen functioneren. Zowel de tentoonstellingsganger als de Knowbots kunnen virtuele architectuur oneindig vaak veranderen, omdat zij zo flexibel is. De Knowbots maken deel uit van het digitaal organisme dat zichzelf verwekt. Tegenwoordig is het aleen maar mogelijk zo'n proces te simuleren, zoals in het werk van Knowbotic Research. Misschien kan er in de toekomst een intelligente ruimte uit zichzelf ontstaan, die zich uit zichzelf met andere informatiestromen of digitale ruimtes kan verbinden. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Check mijn nieuwe artikel over "De Vagina is de baas op internet" http://utopia.knoware.nl/users/sigorney/vagi.htm --- # distributed via nettime-l : no commercial use without permission # <nettime> is a closed moderated mailinglist for net criticism, # collaborative text filtering and cultural politics of the nets # more info: majordomo@icf.de and "info nettime" in the msg body # URL: http://www.desk.nl/~nettime/ contact: nettime-owner@icf.de