[Nettime-nl] Het Grote Falen van de Digitale Stad

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Aan de lezers van de mailing lijsten Open Domein en Nettime-nl, Saluut!

Omdat ik aan een geschiedenis van de DDS bezig ben die van geen meter opschiet, 
of althans wel opschiet, maar niet snel genoeg (en dat allemaal voor een blad 
dat toepasselijk 'Krisis' heet), en omdat ik alweer in de gelegenheid werd 
gesteld om mijn meta-theorieen daaromtrent uit te wijden, ditmaal voor het 
dagblad Trouw, (ik had er twee-en-half uur voor nodig, Mieg was in 10 minuten 
klaar…;-) en omdat ik bij die gelegenheid, en ter plekke, bleek te komen tot een 
oordeel over, en het toebedelen van, de blaam voor het mislukken van Neerlands 
bekendste genetwerkte gemeenschap, wilde ik deze vertelling maar meteen op 
schrift stellen, en u die niet onthouden. (Lange zin, he?)

-------------------------------------------------------------------------
Het Grote Falen van de Digitale Stad


In het zogenaamd mislukken (te verstaan in termen van de moderne Franse 
filosofie, te weten 'un ratage innefable et solennel' - Vincent Descombes) van 
De Digitale Stad als gemeenschappelijk project zijn vier partijen betrokken, die 
allemaal, op hun manier, en met een varierende mate van verwijtbaarheid, hebben 
gefaald. Het zijn achtereenvolgens de 'bewoners' van De Digitale Stad, het 
bestuur van de gelijknamige Stichting, de zelfbenoemde directie van de DDS, en 
tenslotte de verschillende lokale en nationale overheden, oftewel het Openbaar 
Bestuur, dat garant zou horen te staan voor onze rechten en vrijheden.


De grootste blaam, maar tegelijkertijd de minste verwijtbaarheid, treft de 
bewoners van de Digitale Stad zelf. Zij hebben, vaak met open ogen, het soms 
langzame, soms abrupte proces van verwording van hun gemeenschap - die er 
eigenlijk nooit een is geweest - zich zien ontvouwen, en hebben er niets, of 
veel te weinig, tegen ondernomen. Te hunner verontschuldiging kan worden 
aangevoerd dat de bewoners nimmer de instrumenten in handen hadden om 
daadwerkelijk deel te nemen aan het (mede)besturen van hun stad. En, meer in het 
algemeen, dat de Nederlandse maatschappelijke gewoontes en bestuurstradities 
zulks niet bepaaldelijk bevorderen. De bewoners hebben dus op een essentieel 
edoch niet fundamenteel punt gefaald. De oprichting van de vereniging Open 
Domein, voorheen vioDDS, kan in dit licht dan ook slechts worden gezien als een 
laatste, en tragisch verlate, poging om een halt toe te roepen aan een 
ondergangstrajekt dat allang was ingezet en nu bijna zijn beslag heeft gekregen. 
Het onvermogen, of de omwil, om de onherroepelijkheid van dat laatste onder ogen 
te zien en de consequenties daaruit te trekken, maken de vooruitzichten op het 
bereiken van het doel van die vereniging, namelijk het 'redden' van de DDS, 
nochtans uiterst somber.

Temeer dat zij met partijen te maken heeft die dwars tegen de letter en de geest 
van hun mandaat in, opvattingen erop na houden en een beleid hebben gevoerd die 
tot doel en effect heeft gehad de bewoners elke effectieve participatie te 
ontzeggen. Het mandaat zelf hebben beide betrokken partijen, de Stichting DDS en 
de directie van wat thans de DDS Holding BV heet, voor het gemak nu maar voor 
achterhaald verklaard. De Stichting, bestuurd door een brochette ronkende namen 
uit het vaderlands 'professionele' Internetwereldje, heeft ten ene male gefaald 
in het beschermen van het fundamentele karakter van de Digitale Stad als een 
genetwerkte gemeenschap. De verklaring hiervan ligt voor de hand: zij hebben 
eenvoudigweg lak aan deze beginselen, en aan de waarden die zij 
vertegenwoordigen. Het gebrek aan steun voor, en de nauwelijks verhulde 
minachting van het DDS stichtingsbestuur jegens de vioDDS was de laatste 
dolkstoot in de rug, die het regentesk karakter van het viertal in al zijn 
gemeenheid openbaarde.

Over de al dan niet aantoonbare gemeenheid van het, hetzij geparachuteerde, dan 
wel langzaam opgeklommen en tenslotte zelfbenoemde, tweetal directeurs/eigenaren 
dat een jaar geleden zijn greep op de Digitale Stad wist te vervolmaken, hebben 
beter ingevoerden dan ik al afdoende, en overtuigend, elders hun verhaal gedaan- 
of zij gaan dat alsnog doen. Laat ik het erop houden dat niets, maar dan ook 
niets van de essentie van de geschiedenis van de DDS begrepen kan worden, als 
geen (ruime) aandacht wordt geschonken aan het feit dat de Digitale Stad al snel 
na haar oprichting tot het persoonlijk carriere-projekt van Joost Flint was 
verworden. Diens uiterst simpele agenda bevat namelijk slechts twee woorden van 
vijf letters elk en daar kan hij uitzonderlijk goed op focussen. De zonder enig 
overleg met de op zijn minst morele rechthebbenden uitgekookte 'privatisering' - 
er is geen ander woord voor - van de DDS kan mijns inziens zonder meer vervat 
worden in het Frans strafrechtelijk begrip 'abus de biens sociaux'.


Maar tenslotte treft het Openbaar Bestuur de allergrootse blaam. Het heeft 
geweigerd, en weigert vandaag de dag nog, om enige, anders dan domme 
repressieve, betrokkenheid te tonen voor het publiek domein in Cyberspace. Erger 
nog, het ontkent, in zijn beleid zoniet in zijn geschriften, zelfs het bestaan 
ervan. Door deze houding heeft de overheid van het begin af de omstandigheden 
geschapen waardoor de Digitale Stad eerst werd veroordeeld tot een al haar 
creatieve energie uitputtende overlevingsgesjoemel, om vervolgens ten prooi te 
vallen aan de onzinnige, en uiteindelijk bijkans fatale, verlokkingen van de 
'nieuwe' markt. Maar dat hoeft niet te verbazen. In zekere zin hebben de huidige 
bezetters van het bestuurspluche Cyberspace maar al te goed begrepen: zijn 
ogenschijnlijke vrijbuiterij gekoppeld aan het (nu ietsje getemperd) 
enthousiasme die het bij het grote bedrijfsleven oproept, bevredigt hun eeuwig 
verlangen naar de ontsnapping uit de realiteit in de richting van het virtuele. 
Zo kunnen zij eindelijk het gemene volk, waarover zij slechts macht wensen uit 
te oefenen, achter zich laten, en dat zonder enige zorg of verantwoordelijkheid 
ervoor te hoeven opbrengen. Het is aan de burgers, in alle geledingen en op alle 
niveaus, om deze booswichten uit verkiezing of nalatigheid uit die natte droom 
te halen, en zichzelf uit een anders onvermijdelijk geworden nachtmerrie te 
bevrijden.

-------
(met dank aan een anonieme meelezer* voor enkele correxies(sic)...)

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).