[Nettime-nl] LL 9: Nederland kennisland

[Leo Lake <lake@lake.nl>]

De Dolende Daalder: het financieel dagblad voor de rest, 15 juni


Van onze correspondent, profeet, entrepeneur, medium, vriend, venture
capitalist en partner: Leo Lake


100 miljard voor Nederland kennisland



De Nederlandse economie ontwikkelt zich tot een kenniseconomie. Mondeling 
wordt het belang van die ontwikkeling steeds vaker beleden, maar 
vooralsnog gaat het geld naar fysieke infrastructuurprojecten zoals de 
Betuwelijn en de Tweede Maasvlakte. De verkiezingen van 2002 zijn het 
uitgelezen moment om de daad bij het woord te voegen en daadwerkelijk te 
investeren in de toekomst van Nederland als kennisland.


Ons verhaal begint bij het onderwijs. Kennis heeft in het verleden de 
werking van de economie al vele malen getransformeerd. Perioden waarin 
nieuwe kennis op grootschalige wijze wordt toegepast, leiden steevast tot 
langdurige perioden van economische groei. Maar kennis moet opgebouwd 
worden, een wijsheid die de Nederlandse regering stelselmatig naast zich 
neerlegt. Wel 16 miljard voor de bestendiging van oude economische 
machten via de Betuwelijn, geen 16 miljard voor de motor van alle 
vernieuwing: kennis. Wel miljarden om de bandbreedte nodig voor 
reclamefilmpjes en andere filmpjes de huiskamers binnen te brengen, maar 
geen cent voor de schoonmakers op de basisscholen.


Het onderwijs verschraalt, de kennis verpietert en de miljarden worden of 
in het verleden gestoken of in de toekomst, gemakshalve vergetend dat 
alleen het NU bestaat. Het onderwijs blijft een gebeuren tussen 
stofnesten en stinkende toiletten, omgeven door leerkrachten die denken 
dat Socrates boeken schreef en het wordt geacht in de toekomst plaats te 
vinden in de steriele glazen kerken van banken en high-tech bedrijven, 
geleid door de inquisiteurs van het geloof der onmiddellijke toepassing. 
Ketters is alles wat niet ook een concurrentievoordeel nastreeft.


Nee, de volgende technologische vernieuwing zal gemist worden, door 
Nederland, door haar burgers en door haar ondernemers, omdat we domweg de 
notie van verandering uit het oog zijn verloren.


De kennisinfrastructuur zijn de mensen met wijsheid, de boeken met 
kennis, de scholen en universiteiten met hun kundigheden. Kennis rijdt 
niet over het spoor van de Betuwelijn en ontstaat niet wanneer 
glasvezelkabels elkaar met fotonen bevruchten. Kennis ontstaat wanneer
men spreekt met anderen, artikelen en boeken leest, wanneer men schrijft 
en ....  denkt.


Daarom moet de overheid investeren in onze kennisinfrastructuur. Iedereen 
die kennis wil, moet het kunnen krijgen. Scholen moeten gratis zijn, 
uitgevers dienen vervangen te worden door staatsdrukkerijen die elke 
publicatie gratis opsturen naar iedereen die erom vraagt. 
Onderzoeksresultaten moeten te allen tijd openbaar en bereikbaar zijn, de 
overheid moet aanwezig zijn bij elk majeur research & design project en 
elke voortgang onmiddellijk publiceren. Niet alleen dat, geen minister 
mag nog zijn post aanvaarden als hij niet 15 jaar in het onderwijs 
gewerkt heeft, waarvan 3 als wc-veger, en 5 als leerkracht, want een 
politicus moet een leermeester zijn. Uitgevers moeten gevierendeeld 
worden, want zij verdienen geld aan dat wat gratis moet zijn.


De uitgangspositie van Nederland is goed: een combinatie van een hoog 
opgeleide, meertalige bevolking, een internationale cultuur, een 
multiculturele samenleving, goede wetenschappelijke instituten en sterke 
kennisintensieve bedrijven. Maar om die kansrijke positie te verzilveren 
zijn er investeringen nodig. Een kennisland investeert allereerst in 
mensen in plaats van containers. Vernieuwing van het grotendeels 19e 
eeuwse onderwijsstelsel is daarvoor de sleutel, het onderwijs moet dienen 
als de grote intermediair tussen alle  kennis en de mensen die de kennis 
willen. De aanzetten van minister Hermans zijn hoopgevend, maar niet meer 
dan een eerste stap. Leren is niet langer het monopolie van het formele 
onderwijs: onderwijzen is de taak van iedereen die kennis heeft. Er zijn 
experimenten nodig met nieuwe vormen van leren, zoals open leercentra in 
achterstandswijken. Er is ondersteuning nodig voor iedereen die kennis en 
wijsheid wil delen.


Laten we tenslotte ook een bedrag noemen.


Projecten als Kenniswijk, Gigaport en digitale trapvelden, de betuwelijn 
en de Limburgse mijnen  vragen, of hebben, gevraagd om miljarden. De 16 
miljard voor de betuwelijn en de miljarden voor gigaport kunnen beter 
gesommeerd worden tot, pak em beet, 25 miljard. Maar ik noem toch liever 
100 miljard. Dat bedrag moet in het onderwijs, want alleen het onderwijs 
is de motor van alle vernieuwing.


Maar ja, alleen goed onderwijs leert dat vernieuwing als doel volstrekt 
waardeloos is. 100 miljard investeren in wijsheid is 100 miljard 
investeren in onze talenten waan van wijsheid te onderscheiden.


L.
E. lake@lake.nl
W. http://www.lake.nl

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).