Tjebbe van Tijen via Chello on Tue, 2 Jun 2009 14:13:29 +0200 (CEST)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

[Nettime-nl] Een iepen mastjaar & de economische crisis


Een mastjaar niet alleen voor de iep (elm trees & the economic crisis)
June 2, 2009 by Tjebbe van Tijen

volledige geillustreerde versie met links op
http://limpingmessenger.wordpress.com/2009/06/02/een-mastjaar-niet- alleen-voor-de-iep/

[image]
Die iep is ziek! Dat dacht ik althans toen een flinke wind de overdaad aan iepenbloesem weggeblazen had van de boom waarop het raam van mijn studio direct uitkijkt. Vrijwel kale takken met enkel aan de toppen wat lichtgroene blaadjes, dat was niet het gebruikelelijke jaarlijkse voorjaarsbeeld. Waar was het rijke lover dat zich normaliter na het wegwaaien van het ’spilziekzaad’ ontplooit? Was de boom iets overkomen? Ik kon – heel ongebruikelijk – ook de tweede iep op het pleintje bij mijn huis in de takken kijken. Deze gaf het zelfde schrale beeld. Vanuit een ander raam gekeken, en ja, ook de nog jongere aanplant aan de overkant zag er uit als na een herfststorm. De volgende dagen, als ik door de stad fietste, begon ik extra op te letten op de veelvuldig in Amsterdam voorkomende iepen. Steeds dezelfde kaalheid. De schrik sloeg me om het hart. Was het de gevreesde iepenziekte die als een pandemie, of beter een ‘pandentro’, over de stad en land raasde? Was er een soort ‘alarmfase’, werden er maatregelen genomen? Zoja, welke? Keek nog eens de Nederlandse nieuwsmedia van de afgelopen weken na, maar kon niets vinden. Todat ik na tevergeefs allerlei woordcombinaties geprobeerd te hebben op een webpgaina van het bedrijf ’Groenadvies Amsterdam bv‘ belandde: “Iepziekte of niet? Extreme bloei en wortelcontact” las ik en ook waren er plaatjes die precies datgene lieten zien wat ik opgemerkt had. De webpagina maakte gewag van “extreem zware bloei” in het voorjaar van 2009 en legt dan uit:

“In de meeste jaren verloopt de bloei normaal maar regelmatig treden jaren op waarin bepaalde iepencultivars (vaak uit de hybride x hollandica-groep) extreem zwaar bloeien. Dit fenomeen wordt een mastjaar genoemd. Dit jaar is er sprake van zo´n mastjaar. Hoe zorgwekkend het verschijnsel er ook uitziet, het is een natuurlijk proces dat regelmatig optreedt. Er is dan ook slechts zelden sprake van sterfte na een dergelijke bloei.”

Een zucht van verlichting, had mij al in gedachte het pleintje onder mijn raam voorgesteld, kaal geslagen zonder bomen, enkel met de gretige terrassen – waarmee het plaveisel zomers bezaaid is – en daarbij, in het volle zicht, de met het jaar groeiende reuze parasollen. Als ik de verschillende artikelen, die ik nadat ik de term ‘mastjaar’ ontdekt had, gemakkelijk kon vinden, nalees heeft een boom in zo’n mastjaar met buitenissige bloei, onvoldoende energie over om de op de bloesem volgende bladergroei te voltooien. De in de vorige zomer in het blad opgevangen en in tak en stam opgeslagen energie is in het daaropvolgende jaar onvoldoende voor een volledige groei.

[image]
Het is als een bedrijf dat door een al te optimistische calculatie van uitbundige winsten, deze spilziek verstrooid in uitgekeerde dividenten en bonussen, om in het volgende boekjaar tot de ontdekking te komen dat de gedachte groei uitblijft en vervolgens ernstig moet gaat snijden in haar uitgaven, waarbij aan de top nog bladeren verschijnen, maar aan de basis ernstig gesnoeid wordt. Is 2009 niet zo’n economisch ‘mastjaar ‘?

En dan toont de internet-zoekmachine haar ingebouwde serendipiteit, door de – niet geheel toevallige – volgende vondst gerelateerd aan iepenbloesem-oogst.


[image]
Voorjaar 2005 sticht het kunstenaarscollectief Keijzer & Pars in Rotterdam de “Iepencentenfabriek” een vrolijke onderneming die vrijwilligers zakken vol met iepenbloesems laat verzamelen. Iepenbloesem die een rondachtige goudgele vorm heeft met een kleine kern waarin een soort vetbolltje zit die duivenpopulatie wekenlang aan de pik houdt. Deze ‘iepencenten’ werden bijeengebracht in een fabriekloods om daar verwerkt te worden in wat de kunstenaars de ‘iepenshooter’ noemen, een omgebouwd pneumatisch kartonnen confettikanon dat na een paar flinke pompslagen haar lading meters de lucht inschiet. In Rotterdam hebben ze daarmee een feestje gevierd op de stoeptreden van het plaatselijke Beursgebouw, al dat spilziek zaad – gevat in vele tientallen iepenshooters – werd in één enkel moment van kortstondige pracht, de lucht ingeschoten. Een nieuw ceremonieel voor felcitaties en gelukswensen met bijpassende liederen als “de uit zat in de olmen” (olm is een ander woord voor iep). Waarbij mijn verhaal nu bijna ten einde is en mij nog rest uit te leggen dat het woord ‘mastjaar’ een bosbouw en fruitteelt term is die niet zozeer verwijst naar het ‘mast-achtige’ beeld van een boom zonder bladeren, maar ‘mestjaar’ betekent, het jaar waarin eiken en beukenbomen een uitbundige vruchtval in de vorm van eikels en beukennootjes hebben en deze aangewend wordt om varkens die daar dol op zijn, extra vet te mesten.






______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).