[Nettime-nl] Bits of Freedom Nieuwsbrief Nr. 5.1 - 2 september 2009

[Bits of Freedom <bounce@bof.nl>]

           ================================================
           ================================================

                      BITS OF FREEDOM NIEUWSBRIEF

                        Nr. 5.1 – 2 september 2009

           ================================================
           ================================================

=====================================================================
Inhoud:
=====================================================================

1. Bits of Freedom hervat haar werkzaamheden
2. Mininova moet torrents filteren
3. Nederland tapt nog steeds buitengewoon veel af
4. UPC vertraagt niet-http verkeer
5. OM heeft onterecht pasfoto's Rotterdamse OV-chipkaart opgevraagd
6. GVB en RET bekeuren abonnees OV-chipkaart
7. Filesharing-netwerken goed doelwit identiteitsfraude
8. Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens van kracht
9. Parlement moet wachten op uitkomst onderhandelingen bankgegevens VS
10. Bits of Freedom in het nieuws
11. Colofon

=====================================================================
1. Bits of Freedom hervat haar werkzaamheden
=====================================================================

Bits of Freedom heeft haar werkzaamheden afgelopen maand hervat. De
doorstart van Bits of Freedom is aangekondigd op 14 augustus 2009
tijdens het technologie-festival HAR2009. Drie jaar geleden werd
besloten de meeste activiteiten op te schorten, wegens vertrek van de
vaste medewerkers en onvoldoende middelen voor een doorstart. Een
substantiële basisfinanciering voor een aantal jaren van de Stichting
Internet4All stelt Bits of Freedom nu in staat met een nieuwe bezetting
haar werkzaamheden voort te zetten.

De organisatie staat onder leiding van Ot van Daalen, ex-advocaat bij
advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek. Hij is sinds 1 augustus
full-time werkzaam als directeur van Bits of Freedom. Het vernieuwde
bestuur van Bits of Freedom bestaat uit Doke Pelleboer (ex-directeur van
XS4ALL), Joris van Hoboken (onderzoeker bij het Instituut voor
Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam) en Karianne Thomas
(advocaat bij advocatenkantoor Van Doorne).

Bits of Freedom zal zich richten op de verdediging van privacy en
communicatievrijheid in de digitale wereld. Zij zal dat doen door een
constructieve lobby te voeren en actieve campagnes te organiseren. Twee
belangrijke thema's waar zij zich de komende jaren op zal richten, zijn
de verzameldrift van de overheid, en een open en voor iedereen
toegankelijk internet. Zij zal de komende maanden de eerste
lobby-iniatieven en campagnes in gang zetten.

Bits of Freedom zal in het begin van oktober haar nieuwe website
publiceren. Zij zal daarnaast nieuwe medewerkers aantrekken. De
sollicitatieprocedure hiervoor zal komende maand van start gaan.
Vacatures zullen worden aangekondigd in de nieuwsbrief, op de website en
via Twitter.

Wilt u een bijdrage leveren aan Bits of Freedom? Stuur een mail aan
ot.vandaalen [at] bof [punt] nl, waarin u kort aangeeft waarvoor u
benaderd kunt worden. Eventuele giften kunt u doneren op bankrekening 55
47 06 512 (ABN AMRO), ten name van Bits of Freedom, Amsterdam.

U heeft deze mail gekregen omdat uw emailadres vermeld staat op de
mailinglijst van de nieuwsbrief die Bits of Freedom tot 2006 iedere twee
weken verzond. In de laatste nieuwsbrief van 23 augustus 2006 is
aangekondigd dat deze mailinglijst onder het beheer van de Stichting
Bits of Freedom zou blijven en gebruikt zou worden voor de verzending
van incidentele 'specials'. De nieuwsbrief zal vanaf vandaag weer iedere
twee weken worden verzonden naar de abonnees van deze mailinglijst.
Afmelden van deze nieuwsbrief kan door een e-mail te sturen aan
bof-nieuws-request@bof.nl met als onderwerp: unsubscribe.

Openingsspeech 14 augustus 2009 (Engels)
http://www.bof.nl/speech.html
http://www.bof.nl/openingsspeech.mp4 (video, 40 MB)

Persbericht opening
http://www.bof.nl/persbericht140809.html

Volg Bits of Freedom op Twitter
http://twitter.com/bitsoffreedom

Bits of Freedom op het web
http://www.bof.nl/

=====================================================================
2. Mininova moet torrents filteren
=====================================================================

De rechtbank Utrecht heeft op 26 augustus in een geschil tussen Brein en
Mininova geoordeeld dat Mininova op eigen kosten torrents moet gaan
filteren. Brein stelde dat Mininova onrechtmatig handelde door torrents
aan te bieden die verwezen naar bestanden waarop Brein's aangeslotenen
auteursrecht hadden. Zij vorderde kort gezegd dat Mininova effectieve
maatregelen moest nemen om de aanwezigheid van deze torrents te  
voorkomen.

De rechtbank concludeert dat Mininova weliswaar niet zelf
auteursrechtinbreuk pleegt, maar wel onrechtmatig handelt door het
“stelselmatig faciliteren van en bevorderen van inbreuk op
auteursrechten van de bij Brein aansloten rechthebbenden”. Volgens de
rechtbank kan Mininova geen beroep doen op de
aansprakelijkheidsbeperking die voor bepaalde tussenpersonen op
internet, zoals hosting-providers, geldt. Mininova wordt verplicht
torrents die mogelijk inbreuk maken op auteursrechten van Brein's
aangeslotenen te zoeken en te verwijderen.

Bits of Freedom stelde in de media naar aanleiding hiervan dat het
Mininova-vonnis niet bijdraagt aan een duurzame oplossing van het
filesharing-conflict. Mininova wordt verplicht kostbare maatregelen te
nemen om ongeautoriseerde uitwisseling van bepaald auteursrechtelijk
beschermd materiaal tussen gebruikers te voorkomen. Filesharing zal
ondanks dit vonnis echter populair blijven, terwijl door dit vonnis de
risico's voor innovatieve internet-dienstverleners toenemen. Alleen het
ontwikkelen van nieuwe bedrijfsmodellen kan leiden tot een duurzame
oplossing van het filesharing-conflict.

Vonnis Rechtbank Utrecht 26 augustus 2008, LJN BJ6008
http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BJ6008

Opinie Bits of Freedom in Webwereld (26.08.2009)
http://webwereld.nl/opinie/63485/mininova-vonnis-bedreigt-internetinnovatie--opinie-.html

Interview Bits of Freedom bij BNR (26.08.2009)
http://www.bof.nl/bnr260809.mp3 (mp3)
of
http://www.bof.nl/bnr260809.ogg (ogg)

=====================================================================
3. Nederland tapt nog steeds buitengewoon veel af
=====================================================================

Op 2 september 2009 heeft de Minister van Justitie de “tapstatistieken”
van 2008 en antwoorden op kamervragen over tappen aan de Tweede Kamer
toegezonden. Het blijkt dat in 2008 op meer dan 26.425 telefoonnummers
een bevel tot aftappen is afgegeven (de taps van de AIVD en de MIVD zijn
hierin niet meegenomen). Het betrof in 90% een tap op een mobiele
telefoon en in 10% een tap op een vaste telefoonaansluiting. Gemiddeld
liepen er in 2008 ongeveer 2.000 taps per dag.

Het aantal taps is gestegen ten opzichte van 2007. In de brief van de
Minister van Justitie van 27 mei 2008 is aangegeven dat in de tweede
helft van 2007 op 12.491 telefoonnummers een bevel tot aftappen is
gegeven door het Openbaar Ministerie. Hiervan betrof het in 84% een tap
op een mobiele telefoon en in 16% een tap op een vaste telefoon. In de
betreffende periode liepen er dagelijks gemiddeld 1.681 taps.

Gelet op het aantal tapbevelen dat in andere landen is afgegeven, moet
worden geconcludeerd dat Nederland in absolute en relatieve zin nog
steeds buitengewoon veel aftapt (deze aantallen zijn afkomstig uit de
brief van de minister):

– Verenigde Staten: meer dan 2.000 tapbevelen (2007), populatie meer dan
300 miljoen.
– Verenigd Koninkrijk: bijna 2.000 tapbevelen (2007), populatie meer dan
60 miljoen.
– Frankrijk: 26.000 tapbevelen (2008), populatie ongeveer 65 miljoen.
– Duitsland: 44.000 (2007), populatie meer dan 80 miljoen.
– Nederland: meer dan 26.000 tapbevelen (2008), populatie ongeveer 16
miljoen.

Hiermee zijn substantiële kosten gemoeid. De kosten aan tapvertalers en
tolken bedroegen in 2008 ongeveer EUR 10.4 miljoen. Voor het tappen is
een budget van ongeveer EUR 25 miljoen per jaar uitgetrokken in 2007.

Over de effectiviteit van deze taps is de Minister weinig specifiek. Het
is, aldus de minister, “niet mogelijk om concreet aan te geven in welk
aantal zaken het tappen heeft geleid tot, of heeft bijgedragen aan, het
oplossen van een zaak. Wel kan worden aangegeven dat het tappen zijn
meerwaarde heeft binnen vele onderzoeken en dat deze bevoegdheid zeer
regelmatig relevante onderzoeksinformatie oplevert.”

De minister is “in het belang van de opsporing en de staatsveiligheid”
niet ingegaan op de vraag van de PvdA in hoeverre het mogelijk is
telefoongesprekken of andersoortige informatie-uitwisseling via internet
af te tappen. Hij geeft ook geen informatie over of en in hoeverre dit
soort verkeer wordt afgetapt. Dat is opmerkelijk, want communicatie via
internet zal op termijn communicatie via vaste en mobiele telefonie
grotendeels gaan vervangen.

Bits of Freedom heeft in een interview met BNR aangegeven dat ook
gegevens over internetverkeer beschikbaar moeten zijn. Bits of Freedom
heeft zich altjd ingezet voor de openbaarheid van tapcijfers. Na een
procedure van bijna drie jaar en een uitspraak van de bestuursrechter
heeft het ministerie van Justitie in 2003 de eerste keer informatie
verschaft over aftapcijfers, naar aanleiding van een WOB-verzoek van
Bits of Freedom.

Brieven Minister van Justitie (02.09.2009)
http://www.justitie.nl/actueel/nieuwsberichten/archief-2009/90902minister-stuurt-tapstatistieken-2008-naar-de-tweede-kamer.aspx?cp=34&cs=578

Interview BNR met Bits of Freedom (02.09.2009)
http://www.bof.nl/bnr020909.mp3 (mp3)
of
http://www.bof.nl/bnr020909.ogg (ogg)

Persbericht Bits of Freedom over eerste tapstatistieken (15.05.2003)
http://www.bof.nl/nieuws/030515.html

=====================================================================
4. UPC knijpt niet-http verkeer af
=====================================================================
UPC heeft de afgelopen weken maatregelen genomen om niet-http verkeer,
zoals usenet- en BitTorrent-verkeer, af te knijpen tussen 12 uur ’s
middags en 12 uur ’s nachts. Daarmee is UPC de eerste Nederlandse
provider die maatregelen neemt die op gespannen voet staan met het
“netwerk neutraliteit”-beginsel. Dit beginsel komt er kort gezegd op
neer dat ISPs, zoals UPC, geen voorrang mogen geven aan bepaald
internetverkeer, zoals http-verkeer, ten nadele van ander verkeer, zoals
usenet-verkeer.

De Kabel Internet Belangenvereniging Nederland COAX is hierover in
overleg met UPC, zo blijkt uit de website van COAX. Volgens COAX heeft
UPC aangegeven dat “men druk bezig [is] om uit de 'problemen' te komen”.
Een woordvoerder van UPC heeft aangegeven dat deze maatregelen worden
genomen in het kader van een onderzoek naar de "verschillende
mogelijkheden om het exponentieel toenemende internet gebruik in goede
banen te leiden".

Bits of Freedom gaf in een interview met journalist Brenno de Winter aan
dat zij deze ontwikkeling in de gaten houdt en als dit een structureel
probleem wordt zich actief op dit dossier zal richten.

Interview met Brenno de Winter (01.09.2009, interview begint rond 11:00)
http://debeveiligingsupdate.nl/2009/09/01/de-beveiligingsupdate-45-beveiliging-tegen-skimmen-en-in-gesprek-met-bof/

Commentaar Telecompaper (26.08.2009)
http://www.telecompaper.com/nl/article.aspx?cid=687922

Website COAX
http://www.coax.nl/

=====================================================================
5. OM heeft onterecht pasfoto's Rotterdamse OV-chipkaart opgevraagd
=====================================================================

Als bijvangst van een WOB-procedure van journalist Brenno de Winter is
een beschikking van de Rechtbank Rotterdam uit 2007 boven water gekomen,
waaruit blijkt dat de Rotterdamse Officier van Justitie de NAW-gegevens
en pasfoto's heeft opgevraagd van alle OV-chipkaarthouders die gedurende
een bepaalde periode met de Rotterdamse metro hebben gereisd.

TLS, de organisatie die deze gegevens beheerde, heeft deze foto's onder
protest verstrekt, maar tegelijkertijd een klachtprocedure aanhangig
gemaakt, waarin zij stelde dat de Officier van Justitie hiertoe niet
bevoegd was. Zij stelde dat de foto's zogenoemde “gevoelige gegevens”
betreffen, omdat hieruit het ras van de kaarthouder kan worden afgeleid,
zodat deze slechts op grond van een machtiging van de
rechter-commissaris kunnen worden opgevraagd. In de beschikking
bevestigt de Rechtbank Rotterdam dat het Openbaar Ministerie niet
bevoegd was de betreffende gegevens op te vragen, en gelast zij de
Officier van Justitie onder meer de opgevraagde foto's niet te gebruiken
en kopieën te vernietigen. Het Openbaar Ministerie is in hoger beroep
gegaan.

Beschikking Rechtbank Rotterdam 18 juni 2007
http://www.bigwobber.nl/2009/08/31/mag-je-fotos-van-de-ov-chipkaart-opvragen/

Nu.nl: 'Justitie wilde pasfoto's van ov-chipreizigers' (31.08.2009)
http://www.nu.nl/algemeen/2072224/justitie-wilde-pasfotos-van-ov-chipreizigers.html

=====================================================================
6. GVB en RET bekeuren abonnees OV-chipkaart
=====================================================================

De vervoerbedrijven van Amsterdam en Rotterdam hebben aangegeven dat zij
abonnees met een OV-chipkaart die niet inchecken, zullen bekeuren.
Abonnees met een OV-chipkaart zijn verplicht om in te checken, ook al
hebben zij een abonnement waarvan de kosten niet afhankelijk zijn van
hun reisgedrag. Voorlichters van GVB en RET hebben aangegeven dat zij
deze abonnees die niet hebben ingecheckt, maar wel een vervoersbewijs
hebben, zullen beboeten. De boete bedraagt EUR 35 per overtreding.

Nu.nl: 'GVB en RET bekeuren abonnees met chipkaart' (25.08.2009)
http://www.nu.nl/economie/2068153/gvb-en-ret-bekeuren-abonnees-met-chipkaart.html

=====================================================================
7. Filesharing-netwerken goed doelwit identiteitsfraude
=====================================================================

Op filesharing-netwerken zijn scans van honderden paspoorten
beschikbaar. Dat blijkt uit onderzoek van beveiligingsonderzoeker Jeroen
van Beek, werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam. Meestal betreffen
het paspoorten van gebruikers van filesharing-netwerken die onbewust de
inhoud van hun computer delen met andere gebruikers. Het bleek echter
dat op sommige computers ook meerdere paspoorten te vinden waren en dat
doet vermoeden dat deze ook voor “minder nobele doeleinden” worden
gebruikt, aldus Jeroen van Beek. Hij presenteerde de resultaten van zijn
onderzoek tijdens de opening van het academisch jaar van de Universiteit
van Amsterdam.

Video presentatie Jeroen van Beek (presentatie begint bij 1.12 uur)
(31.08.2009):
http://mediasite.uva.nl/mediasite/Viewer/?peid=3f98639ec93c418da1b7876123241b7e

Webwereld, 'Honderden paspoorten op P2P-netwerken' (31.08.2009):
http://webwereld.nl/nieuws/63534/honderden-paspoorten-op-p2p-netwerken.html

=====================================================================
8. Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens van kracht
=====================================================================

Op 1 september 2009 is de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens in
werking getreden. Deze wet verplicht aanbieders van openbare
telecommunicatiediensten, zoals telefonie-aanbieders en ISPs, om de
verkeers – en locatiegegevens van al hun klanten gedurende een jaar op
te slaan. De wet is na tegenstand van diverse belangengroeperingen,
waaronder (tot 2006) ook Bits of Freedom, deze zomer aangenomen. De
Minister heeft voorafgaand hieraan in een debat met de Eerste Kamer
toegezegd dat hij een nieuw wetsvoorstel zou introduceren, waarmee de
opslagtermijn voor internetverkeer van één jaar naar zes maanden zou
worden teruggebracht. Dit wetsvoorstel is nog niet ingediend. Het
Agentschap Telecom heeft inmiddels verschillende stukken gepubliceerd
die inzicht geven in veiligheidseisen die worden gesteld aan de opslag
hiervan.

Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens (PDF)
http://www.agentschap-telecom.nl/bedrijven/Telecommunicatie%20en%20internetproviders/Documents/Plaatsing%20staatsblad%20Wet%20bewaarplicht.pdf

Documenten Agentschap Telecom over beveiligingseisen
http://www.agentschap-telecom.nl/bedrijven/Telecommunicatie%20en%20internetproviders/Pages/Wetbewaarplichttelecommunicatiegegevens.aspx

=====================================================================
9. Parlement moet wachten op uitkomst onderhandelingen bankgegevens VS
=====================================================================

De Minister van Justitie heeft, mede namens de Minister van Financiën,
in een brief van 1 september antwoord gegeven op vragen van Hans Engels
(D66) over het verlenen van toegang aan de Verenigde Staten tot Europese
bankgegevens. De Europese Commissie en de Verenigde Staten onderhandelen
op dit moment over een interim-verdrag dat Europese
betalingsverkeergegevens toegankelijk moet maken voor opvraging door de
Verenigde Staten. Eerder was een SWIFT-backup server, waarmee een
belangrijk deel van het internationaal betalingsverkeer werd
bijgehouden, juist verplaatst van de Verenigde Staten naar Zwitserland
om te voorkomen dat de toegang van Amerikaanse opsporings- en
veiligheidsdiensten hiertoe naar Amerikaans recht beoordeeld zou worden.
D66 stelt onder meer de vraag waarom het parlement niet is geraadpleegd
bij het aangaan van deze onderhandelingen. De Minister geeft in zijn
antwoorden aan dat pas als het verdrag is uitonderhandeld, het aan het
parlement ter goedkeuring zal worden voorgelegd.

Brief Minister van Justitie (01.09.2009)
http://www.justitie.nl/images/toegang%20van%20de%20VS%20tot%20Europese%20betalingsgegevens%20(swift)_16125_tcm34-214393.pdf?cp=34&cs=2098

=====================================================================
10. Bits of Freedom in het nieuws
=====================================================================

Verschillende media hebben aandacht besteed aan de doorstart van Bits of
Freedom. Een selectie hiervan is hieronder opgenomen.

Interview Tros Radio Online (niet-relevante delen zijn verwijderd)
(22.08.2009)
http://www.bof.nl/tros220809.mp3 (mp3)
of
http://www.bof.nl/tros220809.ogg (ogg)

Interview BNR (18.08.2009)
http://www.bof.nl/bnr180809.mp3 (mp3)
of
http://www.bof.nl/bnr180809.ogg (ogg)

Interview BNN Today (18.08.2009)
http://www.bof.nl/bnntoday180809.mp3 (mp3)
of
http://www.bof.nl/bnntoday180809.ogg (ogg)

Nu.nl 29 augustus:  Een beetje vrijheid terug' (29.08.2009)
http://www.nu.nl/column-zaterdag/2071134/een-beetje-vrijheid-terug.html

Webwereld: 'Nieuw leven voor Big Brother Awards' (24.08.2009)
http://webwereld.nl/nieuws/63320/nieuw-leven-voor-big-brother-awards.html

De Telegraaf: Doorstart Bits of Freedom (17.08.2009)
http://www.telegraaf.nl/digitaal/4623250/__Doorstart_Bits_of_Freedom__.html

Nu.nl:'Digitale burgerrechtenorganisatie keert terug' (17.08.2009)
http://www.nu.nl/internet/2062724/digitale-burgerrechtenorganisatie-keert-terug.html

Emerce: 'Bits of Freedom herpakt strijd om online burgerrechten'
(17.08.2009)
http://www.emerce.nl/nieuws.jsp?id=2974339

Een meer compleet overzicht is te vinden op
http://www.bof.nl

=====================================================================
11. Colofon
=====================================================================

De Bits of Freedom nieuwsbrief wordt samengesteld en verzonden door de
Stichting Bits of Freedom.

Mits niet anders vermeld, valt de inhoud van deze nieuwsbrief onder de
Creative Commons Naamsvermelding 2.5 licentie. De gebruiker mag de
nieuwsbrief kopiëren, verspreiden, afgeleide werken maken en gebruiken
voor commerciële doeleinden. De licentie verplicht tot naamsvermelding:
de gebruiker dient Bits of Freedom te vermelden. Voor de volledige
licentie zie: http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/nl/

Bits of Freedom Nieuwsbrief ISSN 15691160

=====================================================================
Nieuwsbrief abonnement

Afmelden van deze nieuwsbrief kan door een e-mail te sturen:

bof-nieuws-request@bof.nl
Onderwerp: unsubscribe

Abonneren kan door een e-mail te sturen naar:

bof-nieuws-request@bof.nl
Onderwerp: subscribe

=====================================================================
European Digital Rights (EDRI)
=====================================================================

Bits of Freedom is lid van European Digital Rights, een associatie van
privacy en burgerrechten organisaties in Europa. EDRI geeft een eigen
Engelstalige, twee-wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit met een
overzicht van de laatste ontwikkelingen in de Europa. Aanmelden voor
een gratis abonnement op EDRI-gram kan op de website van EDRI:

http://www.edri.org/

=====================================================================

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).