Tjebbe van Tijen on Wed, 9 Apr 2014 16:59:10 +0200 (CEST)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

[Nettime-nl] Stedelijk Museum Amsterdam: Beatrix RUF komt als geroepen, maar wat is haar ROEPING?


De bijbehorende tableau-prent staat op

https://www.flickr.com/photos/7141213@N04/13725508173/

Ingeburgerde kandidaten hebben niet de voorkeur van de commissie... bestaande uit leden van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum, die een nieuwe directeur voor het museum van de stad voor moderne kunst heeft mogen uitkiezen. Tijd om die commissie eens onder de loep te nemen, wie zitten daar nu in en waarom. Zijn zij zelf ooit gekozen? Nu het antwoord is NEE, dat gaat naar goed Hollands gebruik bij coöptatie. (2)

Hoe dat toegaat staat in een persbericht van het Stedelijk Museumzelf  (31/10/2012) waar trots de interne werving van een nieuw lid voor de Raad van Toezicht, de miljardair Cees de Bruin, die geïntroduceerd wordt als "ondernemer, investeerder en verzamelaar", van het museum verwoord wordt.  (zie ook noot 5):

"Alexander Ribbink, voorzitter van de Raad van Toezicht: “We zijn zeer gelukkig dat Cees de Bruin bereid is om als professional en toezichthouder de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum te komen versterken. Met zijn expertise, kennis en grote liefde voor moderne kunst beweegt hij zich in het internationale veld en hij voelt zich al lange tijd betrokken bij het Stedelijk Museum.“</i>
http://www.stedelijk.nl/upload/persberichten/Persbericht Cees de Bruin nieuw lid Raad van Toezicht Stedelijk Museum.pdf

Twee jaar daarvoor was een andere op geld en kunst verliefde man toegetreden tot de zichzelf aanvullende Raad van Toezicht, de succesvolle beurshandelaar Rob Defares, met deze persberichtstrofe als ouverture (zie ook noot 6):

"Rob Defares (1961) is door de Raad van Toezicht in deze functie benoemd vanwege zijn affiniteit met moderne en hedendaagse kunst, bekendheid met de nationale en internationale kunstwereld, zijn brede managementervaring, zijn onafhankelijke oordeel en zijn open oog voor maatschappelijke ontwikkelingen."
http://www.smcs.nl/persberichten/rob-defares-nieuw-lid-raad-van-toezicht-stedelijk-museum#sthash.fsgNMqCx.dpuf&quot

Nu wordt voor de tweede keer binnen een paar jaar door de Raad van Toezicht, die meer doet dan enkel toezien, een directeurs-talent van elders ingevlogen. Het museum loopt over door deze drang van internationale allure. 

Waarom niet terug naar af, een benoeming van een Nederlandse museumbestierder, die wat lokaal was & is beter kent en haar of zijn talenten kan aanwenden om ook dat internationaal te maken?

Bij het afscheid van de vorige ingevlogen directeur, Ann Goldstein, schreef ik verleden jaar:

"Het was de drang naar 'internationalisering', de wat zielige grootheidswaanzin van "Amsterdam Wereldstad", waardoor gekozen werd voor iemand 'van buiten'. Hierdoor vielen de eigen krachten van stad en land buiten het blikveld en kreeg de 'internationale stijl' - die er uiteindelijk overal hetzelfde uitziet - de overhand.

Niet dat we eigenheimse kunst behoeven, maar als de moderne kunst zich enkel in een museum weet te manifesteren als het eerst 'internationaal' op de kunstmarkt 'doorgebroken', als alles 'well established' is voordat het getoond wordt, wanneer een kunstzinnig directeur het niet aandurft een geheel eigen keuze te maken, wars van bestaande opvattingen, dan wordt ook een bezoek aan zo'n museum niet meer dan "een koude douche in het stedelijk badhuis." (1)

De keuze voor iemand van buiten af, zonder een eigen lokaal circuit, is ook een machtsfactor in de relatie van het museum- en stadsbestuur en de van buiten ingevlogen 'bewindvoerder'. Noteerde dat al bij het kortstondige bewind van Ann Goldstein:

"zou het kunnen zijn dat bestuurders en subsidiegevers willens en wetens curatoren en directeuren van buiten halen, als mensen die geen eigen 'circuit' hebben in de plaats van aanstelling, als gewillige uitvoerders in plaats van eigenzinnige beleidsmakers." (ibid. 1)

De bij coöptatie samengestelde Raad van Toezicht van de Stichting die het Stedelijk Museum sinds het jaar 2006 is, bestaat enkel uit Nederlanders. (2) Van de elf directeuren sinds het begin van het museum in het jaar 1895, zijn er twee niet Nederlanders, met inbegrip van de nieuw aangestelde Beatrix Ruf. Tot het jaar 2003 kan men spreken van langere periodes van directeurschap, met Cornelis Baard (1906-1936), Willem Sandberg (1945-1963) en Eddy de Wilde (1963-1985) als directeuren met een bewind langer dan een decennium. Deze benoemingen waren allen door het stadsbestuur. 

Sinds de nieuwe organisatievorm en de opgedrongen bedrijfsmatige aanpak van musea in het jaar 2006, zijn er in acht jaar tijd drie aanstellingen van nieuwe museumdirecteuren geweest. Cultuur - in ons tijdsgewricht - is volgens de privatiseerders het meest gebaat bij een bedrijfsmatige aanpak en zo wordt de culturele sector stukje bij beetje door het bedrijfsleven opgeslokt, via talloze slimme constructies die zo gebruikelijk zijn als het om het maximaliseren van de winst gaat. (3) Dat wijst niet enkel op een verandering van gezagsverhoudingen, minder autonomie voor de museumdirecteur en achter de schermen marchanderende toezichthouders gestuurd door hun achterban, maar ook op het ontbreken van voldoende jaren om niet enkel een eigen koers uit te zetten, maar die ook in de loop der jaren daadwerkelijk gestalte geven. 

Ook moet opgemerkt worden dat de verhouding tussen museumdirecteuren en staf, met name conservatoren, van een vaak collectief ontstaan beleid met veel inbreng en verscheidenheid van de kant van individuele conservatoren, die de kans gegeven werd zichzelf duidelijk te profileren, weer teruggebracht is tot een model waarbij de artistiek directeur geacht wordt sterk aan te sturen en de conservatoren minder ruimte voor eigenzinnige invulling van hun taak te geven. Zo kwam het immers ook dat uit 'de stal' van Eddy de Wilde, een vroeger conservator Wim Beeren op een geven moment directeur van het Stedelijk werd. Wie kent er tegenwoordig nog de namen van de conservatoren van Het Stedelijk, zoals het geval was in de toch als meest succesvolle en creatieve periode van het museum van 1945 tot het jaar 1993?

Wat moeten wij met aanbevelingen als dat deze dame internationaal behoort tot de "Power Top 100" in de wereld van de kunst? In de wereld van de kunsthandel, dat is mijns inziens juister geformuleerd.

Wat is - buiten haar eigen succesvolle carrière - dan de 'roeping' van RUF? Even snel als zij nu ingevlogen wordt, kan zij er - met deze bedrijfs-bestuur constellatie - er weer uitvliegen. 

Dat in- en uitvliegen van 'curators' (zo wordt dat internationaal genoemd) wordt in de 'business art world' zelf als iets positief gezien. Dat gezichtspunt is goed te vinden in het digitale platform "E-Flux", met zijn jaarlijkse competities voor internationaal operende jet-set curatoren. In het eigen internationale jargon wordt dat dan benoemd als "New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance" en het citaat dat ik hier als voetnoot 9 toevoeg, geeft wonderwel weer hoe dat milieu van succesvolle museum-managers verstrikt raakt in haar eigen jargon en struikelt over wat ik niet anders kan benoemen als een 'cirkel-redenering' "the world is now presentable through the forces that shape it." (9)
----
Inspiratiebron: 

9/4/2014 NRC/Handelsblad: "De Duitse Beatrix Ruf wordt de nieuwe directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Dat heeft het museum bekendgemaakt. Met deze benoeming kiest het Stedelijk voor een inhoudelijk zwaargewicht. Daarmee zet het museum de lijn voort die met Rufs voorganger Ann Goldstein werd ingezet: veel ruimte voor experiment en jonge kunstenaars die internationaal opereren.
De Amerikaanse Goldstein was de afgelopen vier jaar artistiek directeur van het Stedelijk en stapte in november op. Goldstein kreeg kritiek omdat ze geen Nederlands sprak en onvoldoende communiceerde." (...) "Het Amerikaanse tijdschrift Art Review plaatste haar vorig jaar op nr. 7 in de ‘Power Top 100‘. De raad van toezicht van het Stedelijk roemt “haar oog voor jong talent, haar uitgebreide netwerk en het radicale en zelfverzekerde programma dat zij neerzette in de Kunsthalle”.
http://www.nrc.nl/nieuws/2014/04/08/duitse-curator-beatrix-ruf-nieuwe-directeur-stedelijk-museum/

--------
Noten
(1)  -29/8/2013: "Ann Goldstein: Stedelijk Badhuis Koude Douche / Municipal Bathhouse Cold Shower"
https://www.flickr.com/photos/7141213@N04/9615666546/

(2) Alexander Ribbink (voorzitter: UNILEVER, MARS Inc, Tom Tom) (4), Cees de Bruin (een miljardair: Infodin (wereldwijd operende investeringsmaatschappij) met o.m. belangen in het baggerbedrijf IHC Merwede) (5), Rob Defares (CEO van IMC een beurshandelaar die in crisistijd miljoenen wist binnen te slepen) (6), Guusje ter Horst (PvdA politica en bestuurder was wethouder in Amsterdam, Minister voor Binnenlandse Zaken en burgermeester van Nijmegen), Prins Constantijn van Oranje (nam de plaats in van de voormalige bankdirecteur van het ABN/AMRO-schandaal Rijkman Groenink die zichzelf een mooie miljonen vertrek-bonus bezorgde, Groenink was ook de man achter de inbeslagname van de kunstcollectie van Dirk Scheringa; De Prins zijn kwaliteiten zijn onmeetbaar omdat Prinsen in Nederland enkel naar de mond gepraat worden en kritiek op hen op alle mogelijke wijzen weggemoffeld wordt; bekend als voorzitter van World Photo competitie; gaf ooit deze beschrijving van zijn kwaliteiten (7), Willem de Rooij (de enige kunstenaar in de raad, maar dan wel 'business like' opererend "I’m not a dirty hands-type person" (8), Madeleine de Cock Buning (Voorzitter van het Commissariaat voor de Media, professor Auteurs- en Mediarecht, Stichting Machiavelli, Vereniging voor Intellectueel Eigendom)

(3) 8/1//2013: "Toezichthouders musea komen steeds vaker uit bedrijfsleven"
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3360/musea-en-galerieen/article/detail/3541194/2013/11/08/Toezichthouders-musea-komen-steeds-vaker-uit-bedrijfsleven.dhtml
(4) 20/1/2011: "ALEXANDER RIBBINK CASHT MET VERKOOP Q-GO
Hightech-baasje Alexander Ribbink weet als geen ander hoe hij geld zijn portemonnee in moet navigeren. Met de verkoop van de in Nederland ontwikkelde zoekmachine Q-go aan het Amerikaanse internetbedrijf Rightnow is zo’n $34 miljoen (€28 miljoen) gemoeid. Het Nederlandse Prime Ventures had als investeerder een groot aandeel in Q-go, en laat Quote 500-coryfee Ribbink daar nu net partner zijn."
<a href="http://www.quotenet.nl/Nieuws/Alexander-Ribbink-casht-met-verkoop-Q-go-26305"; rel="nofollow">www.quotenet.nl/Nieuws/Alexander-Ribbink-casht-met-verkoo...</a>

(5) 7/1/2013: ""MILJARDAIR CEES DE BRUIN (INDOFIN) VERWERFT MEERDERHEID IHC MERWEDE
http://www.quotenet.nl/Nieuws/Miljardair-Cees-de-Bruin-Indofin-verwerft-meerderheid-IHC-Merwede-79323

(6) 4/2/2011: "ROB DEFARES EN WIET POT VERDELEN €13 MILJOEN"
"Een dag voor de wettelijk gestelde deadline, 1 februari dit jaar, heeft beurshandelshuis IMC, eigendom van Quote 500-leden Rob Defares en Wiet Pot, zijn cijfers gedeponeerd over 2009. Net als in 2008 kunnen de twee zo’n €13 miljoen dividend verdelen."
http://www.quotenet.nl/Nieuws/Rob-Defares-en-Wiet-Pot-verdelen-13-miljoen-26259

(7) 17/3/2009: "Photography and the imagination of Prince Constantijn: from patronage to paternalism"
http://limpingmessenger.wordpress.com/2009/05/17/244/

(8) 13/12/2010: A chat with... Willem De Rooij
http://www.exberliner.com/culture/art/a-chat-with-willem/

(9) E-Flux website: 2013 Annual Conference “New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance” 12–14 August 2013
“Rather than on the question of what museums represent, the focus of this year’s conference “New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance” will be on who the agents of representation are. Having become too extensive to be represented in the museum context in its entirety, the world is now only presentable through the forces that shape it. And the same goes for the art world, which can be less grasped encyclopedically than ever before. Art was the first to express a critical attitude to the dominant forces shaping reality, most directly with institutional critique. After being dealt with by art, museum work embraced self-reflection. The museum seems to represent the world most accurately by reflecting the dynamics of its own work, which in turn reflects the dynamics of our socioeconomic reality in general."
http://www.e-flux.com/announcements/2013-annual-conference-at-mam-rio/



Tjebbe van Tijen
Imaginary Museum Projects
dramatising historical information
http://imaginarymuseum.org
web-blog: The Limping Messenger
http://limpingmessenger.wordpress.com/
Flickr: Swift News Tableaus by Tjebbe van Tijen
http://www.flickr.com/photos/7141213@N04/

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).