nettime-nl: lijst met namen spionnen

[Peter Olsthoorn <peter@wxs.nl>]

Vraag aan Nederlandse gewetens op Internet. Ik zou jullie mening willen
weten naar aanleiding van onderstaand bericht.

1) De keuze viel op verwijzen naar de lijst met spionnen, publicatie van de
inhoud van alle stukken op de mirrorsite en het publiceren van het gesprek
van de regeringswoordvoerder;

alternatieven zijn:

2) Niet verwijzen naar de mirror; de Britse (zelf)censuur volgen. Is die
niet wat absurd?

3) De lijst met namen ook publiceren (zodra dat nodig is). Een mirror met
URL daarvan staat klaar voor het geval de Amerikaanse mirror van het net
gaat. Publiceren, lijkt me. Of niet?

Artikel vandaag:

http://www.planet.nl/multimedia/1999/1405/h.shtml

'Mede-verantwoordelijk voor moord bij publicatie spionnenlijst' 

De Britse regering verbiedt de publicatie op Internet van belastend
materiaal over inlichtingendienst SIS of MI6 op Internet. De vraag is of
dat juist is? We vroegen het de regeringswoordvoerder; een boeiend gesprek. 

De 'Defence, Press and Broadcasting Advisory Committee' in Londen vaardigde
een dringend verzoek aan Britse hoofdredacteuren uit om met name de lijst
met agenten en standplaatsen niet te publiceren. De heren en dames zouden
gevaar kunnen lopen. We belden dit orgaan in Londen, dat verwees naar het
ministerie van Defensie die naar het ministerie van Buitenlandse Zaken
verwees. De voorlichter in kwestie, Nev Johnston, zegt het volgende als we
hem voorleggen te overwegen de lijst te zullen publiceren: 

Johnston: 'Als dat zal leiden tot de dood van mensen die op de lijst staan,
dan neemt u een zware verantwoordelijkheid.' 

Planet MM: Welk deel van de lijst klopt er en welk deel niet? 

Johnston: 'Dat zeggen we natuurlijk niet. Maar er staan ook onjuiste namen
op en die lopen evenzeer gevaar.' 

Planet MM: Het is uw verantwoordelijkheid om deze mensen nu te beschermen,
want u faalde in geheimhouding. Welke maatregelen treft u? Roept u ze terug? 

Johnston: 'We nemen maatregelen, maar we gaan u niet vertellen welke
maatregelen dat zijn. Dit is een hele ernstige kwestie.' 

Planet MM: In feite ligt de lijst op straat. De Britse pers houdt zich aan
uw order, maar gezien de mondiale verspreiding van Internet is dit zinloos,
of niet? 

Johnston: 'Het is nog niet breed bekend, alleen nog in kleine kring, vooral
onder jullie journalisten, want voor jullie is dit interessant.' 

Planet MM: 'Voor lezers ook, hoor. Degenen die er onterecht op staan, kunt
u beschermen. De spionnen die er terecht op staan, zult u moeten
terugroepen.' 

Johnston: 'Nee, als we mensen terugroepen bevestigen we daarmee dat ze
terecht op de lijst staan.' 

Planet MM: 'Dus u bent verantwoordelijk voor eventuele moord op deze
mensen, niet ik. Publiciteit is een tegenstander van geheime diensten, waar
ze rekening mee moet houden. Als geheimhouding mislukt, is dat onderdeel
van het spel en bent u verantwoordelijk.' 

Johnston: 'Maar publicatie is gevaarlijk. Uw vrouw en kinderen lopen gevaar
door terroristen die wij opsporen. Hoe vindt u dat als zij morgen het
slachtoffer worden van Bin Laden, omdat we ons werk niet meer kunnen doen?
Terroristen, drugskartels, wilt u die terwille zijn? Wilt u met onschuldige
mensenlevens spelen?' 

Planet MM: 'Kom toch, meneer, speelt u niet op mijn gevoelens. Ze spelen
geen rol. Elke nacht sturen u en ik bommenwerpers weg om onschuldige mensen
te treffen. Daar ligt u toch ook niet van wakker. Maar gaat u publicaties
juridisch aanpakken?' 

Johnston: 'Nee, er is vrijheid van publicatie. Maar de journalist moet
besluiten of hij de mede-verantwoordelijkheid wil nemen voor moorden die
het gevolg kunnen zijn van de publicatie. Uiteindelijk beslist u zelf of
die lijst iets toevoegt aan uw berichtgeving, en of u er geld aan wilt
verdienen.' 

Planet MM: 'Het gaat hier niet om geld. Het is het principe. U maakt de
fout en probeert de verantwoordelijkheid te delen met journalisten. Ik vind
dat principieel onjuist.' 

Johnston: 'Waarom belt u dan? 

Planet MM: 'Uw standpunt interesseert me. Dat is het overwegen waard.' 

Johnston: 'Wat dat betreft merk ik dat er geen verschil is tussen Britse en
Nederlandse journalisten. Jullie zijn ook open...' 

Dat was dat. Toch besloot ik om de lijst niet te publiceren, maar de
mirror-index wel, en te verwijzen voor zover dat relevant is voor de
berichtgeving want dat is het criterium; wetend dat deze wellicht het
komend weekeinde al in duizendvoud over het net gaat, en verwijzen net zo
erg is. 'You'll see the line, the line that's thin between, good and bad',
dichtte ooit Deep Purple, naar ik meen, in 'Child in Time'. 

Een bron van de mirror-site is jya.com/crypto.htm. Hier staan de 'MI6
files' van Richard Tomlinson. Via de mirror van de indexpagina van de
mirror-site met de aan de zaak gerelateerde artikelen weet u wat daarop
staat. Een mirror van de lijst met namen, die via deze index te benaderen
is, publiceren we niet daar deze voor de berichtgeving nu niet van belang is. 

We scharen ons hiermee niet achter de inhoud van de stukken. Nadrukkelijk
stellen we hier dat geenszins zeker is dat de inhoud voor 100 procent waar
is. Volgens de Britse regering wemelt de lijst van de fouten, maar
nietttemin verbiedt ze publicatie. 

Zojuist berichtte Richard Tomlinson via e-mail het volgende: 'Before you
attribute anything found on the web to me, please ensure that I was really
the author. There is a lot of stuff out there that has been falsely
attributed to me.' 

Veel aan Tomlinson toegeschreven materiaal zou dus niet van hem zijn.
Daaronder stond een telefoonnummer in Zwitserland om te checken. Dat nummer
gaf echter een foutmelding. Of Tomlinson maakte een fout, of het e-mail
antwoord was niet van hem afkomstig, of zijn lijn is afgesloten. 

Inderdaad kunnen we niet garanderen dat de mirror een getrouwe wergave is
van Tomlinson's publicaties en van de lijst - die waarvan hij ontkent de
bron te zijn, noch - indien dat wel klopt - dat Tomlinson zelf juist
publiceerde. 

Het is echter een normale gang van zaken dat de betrokken partijen
duidelijk aangeven wat er onjuist is en dat publicatie goed is als de
journalist het plausibel acht dat het verhaal klopt, en het heeft gecheckt
voor zover mogelijk. Gaat een bron of een journalist vervolgens niet over
tot het zo spoedig mogelijk rechtzetten, dan kan dat laakbaar zijn, en pas
dan is het punt aangekomen van juridisch optreden. Gaat een verhaal een
eigen leven leiden op Internet, dan is de bron steeds moeilijker te
traceren en een verhaal niet meer te herstellen of herroepen. wie in welk
stadium aansprakelijk is, wordt ook moeilijk vast te stellen. 

Zojuist publiceerde NRC Handelsblad een artikel met links over de zaak naar
de gewraakte documenten. Vanmorgen stond een artikel over de kwestie in
deze rubriek. 

Zegt u het maar! Uw mening zien we dit weekend tegemoet:

 Peter Olsthoorn. 
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.