Patrice Riemens on Mon, 21 Dec 2015 23:50:31 +0100 (CET)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

Re: [Nettime-nl] Frans Nauta waarschuwt NL: Er komt "drastische economische vernieuwing"


Beetje huilen met de pet op, die Frans Nauta? Noten 2 en 3 worden trouwens niet gerefereerd ...
Doewie, p+5D!


On 2015-12-21 22:30, Geert Lovink wrote:
http://www.scienceguide.nl/201512/eu-guy-in-silicon-valley.aspx

Frans Nauta gaat lesgeven en onderzoek doen in Silicon Valley. De
oud-HAN-lector en ScienceGuide-columnist gaat er de kenniseconomie van
de toekomst verkennen. “Ondanks het succes van Europa is de prangende
vraag: kan het goed blijven gaan zonder drastische economische
vernieuwing? Het antwoord is simpel. Nee, dat kan niet.”

U leest de eerst van Nauta’s verslagen van zijn onderzoek en werk in
Berkeley hier.

Sinds een paar weken ben ik Visiting Scholar aan de Haas School of
Business van UC Berkeley. De komende jaren ben ik een à twee weken per
maand in Silicon Valley, om les te geven in het executive education
programma van 'Haas'. Daarnaast doe ik onderzoek naar state of the art
innovatie methoden van bedrijven daar.

EU-guy nis Silicon Valley, Valley-guy in Europe. Een leven in twee
verschillende werelden. Aan de ene kant Europa, mijn oude thuis. Een
ongelofelijk succesvol continent, met een ongekende kwaliteit van het
leven. Zeven van de acht toplanden in het World Hapiness Report zijn
Europees (met NL op een verdienstelijke 7e plaats).(1) Europa, dat
prachtige continent met een diepgaande intellectuele en culturele
traditie, met historische steden en een enorm welvaart. Al decennia
vrede, er is eten en onderdak voor iedereen, met snelwegen als
biljartlakens. Een continent waar de beste auto's ter wereld worden
ontworpen en gefabriceerd, het continent dat de standaard zet voor
design in mode en interieur. Zonder Europa geen groene energie
revolutie zoals we die nu kunnen zien.

Disruptiemachne

Daar tegenover staat het agressieve optimisme van Silicon Valley, mijn
tweede thuis. Bereid om alle bestaande zekerheden opzij te schuiven
voor het hogere doel van een betere toekomst. Een disruptie-machine
met buitenlandse (kennis)migranten, overheidsinvesteringen en venture
capital als brandstof. Na de PC, internet en de smartphone gaat die
disruptie-machine nu de hotel-industrie (Airbnb), de taxi-branche
(Uber) en de auto-industrie (Tesla, Google, Apple, Uber) te lijf. Het
is een fascinerend proces. De agressiviteit van Uber, willens en
wetens wetten overtredend in meerdere Europese landen en rechtszaken
uitlokken, we hebben nog nooit zoiets gezien in Europa.

Maar die disruptie-machine heeft een schaduwzijde. Enorme aantallen
daklozen die zoveel mogelijk genegeerd lijken te worden. Zware
criminaliteit, meer dan tienduizend doden per jaar door vuurwapens in
de USA. Verwaarloosde infrastructuur, wegen vol hobbels en kuilen. Een
startup ecosysteem dat vrijwel geheel gedomineerd wordt door witte
mannen. Enorme aantallen hoofdzakelijk zwarte mannen die opgesloten
zitten in gevangenissen.

Een helder verhaal

Ondanks het succes van Europa is de prangende vraag: kan het goed
blijven gaan zonder drastische economische vernieuwing? Het antwoord
op die vraag is simpel. Nee, dat kan niet. Een blik op de
toonaangevende Europese en Amerikaanse beurzen vertelt een helder
verhaal. Gemeten in beurswaarde zijn de drie grootste bedrijven in de
USA Apple, Aphabet (lees: Google) en Microsoft. Ook nog in de top-10
staan Amazon en Facebook. Giganten uit de 19e en 20e eeuw als General
Electric, Exxon, Johnson & Johnson, Wells Fargo en JP Morgan Chase
worden uit de top verdrongen door de volgende generatie.

In de AEX hebben we alleen Philips spin-out ASML die we jong kunnen
noemen. In de Duitse DAX-index kom je uit bij bedrijven als SAP en
Infineon. Maar geen van die bedrijven is in de bedrijven is in de
top-3 te vinden. In de Franse CAC-40 is zelfs geen enkel bedrijf te
vinden dat jonger is dan 45 jaar. En daar komt nog bij dat op de New
York Stock Exchange en de Nasdaq wemelt het van de nieuwe bedrijven
die snel groot worden.

Extreme uiting en doormodderen

Het zijn die verschillen in dynamiek tussen Europa en de USA die me
fascineren. Met Silicon Valley als de meest extreme uiting van die
dynamiek. Het is 's werelds meest spraakmakend innovatielaboratorium.
Er heerst een cultuur van maakbaarheid waar links Europa een puntje
aan kan zuigen. Zoals Alan Kay, een van de intellectuelen in de
valley, het in 1984 omschreef: 'The future is not laid out on a track.
It is something that we can decide, and to the extent that we do not
violate any known laws of the universe, we can probably make it work
the way that we want to.' Een zin die je in de jaren 70 en 80 in een
Labour of PvdA partijresolutie zou verwachten.

De Europese politieke elite heeft het idee van maakbaarheid achter
zich gelaten in ruil voor - ja, in ruil voor wat eigenlijk? De kunst
van het doormodderen, zou je kunnen zeggen, naar het beroemde artikel
van Charles Lindblom.(4) Financiële crisis? Rustig doormodderen.
Liever vijf jaar lang Europese crisis-beraden en 'austerity' dan een
groot 'Economic stimulus package' zoals we dat in de USA zagen.
Vluchtelingen crisis? Flink vergaderen, flink doormodderen.

Vallen en opstaan

Het gaat in Silicon Valley wel om een ander soort
maakbaarheidsgedachte. De Europese elite heeft altijd naar de overheid
gekeken als de centrale regisseur die de samenleving moet vormgeven,
gebaseerd op een goed uitgedacht plan dat door de overheid wordt
uitgevoerd. In de Amerikaans maakbaarheidsgedachte staat de visie van
een betere toekomst centraal, maar zonder de pretentie dat grote
verandering centraal te plannen is. Je bereikt je visie door veel te
experimenteren. Veel vallen en weer opstaan op weg naar het hogere
doel.

Dat experimenteren is het werk van entrepreneurs en hun startups, niet
van de overheid. Sinds de jaren 70 is er (onder andere dankzij zeer
gericht Amerikaans overheidsbeleid) een fijnmazig ecosysteem ontstaan
om die startups te financieren en razendsnel te laten groeien. En zo
is Silicon Valley is uitgegroeid tot een ware disruptie-machine.

Maakbaarheid van Gates

De ultieme uiting van dit ondernemende maakbaarheidsdenken zagen we in
Parijs tijdens COP21. Bill Gates lanceerde daar de  Breakthrough
Energy Coalition. (5) Een groep van 28 miljardairs (waaronder slechts
3 Europeanen en geen Nederlanders) die gaat investeren in schone
technology.

Tegelijkertijd hebben twintig landen (nee, niet Nederland) beloofd om
de overheidsinvesteringen in schone technologie te verhogen.(6) We
gaan veel vallen en weer opstaan op weg naar een groene
energievoorziening. En ik durf wel een weddenschap aan te gaan welk
land economisch het meest gaat profiteren van die transitie.

1. Zie http://worldhappiness.report, World Happiness Report 2015, en
zie bijvoorbeeld ook
https://en.wikipedia.org/wiki/Mercer_Quality_of_Living_Survey

2. Deze prachtige volzin is een vertaalde quote uit een artikel in de
NY Times over de recente film over het leven van Steve Jobs.
http://www.nytimes.com/2015/10/12/technology/in-steve-jobs-tolerating-techs-unpleasant-visionaries.html

3. Alan Kay, 1984, Inventing the Future which appears in The AI
Business: The Commercial Uses of Artificial Intelligence

4 Charles Lindblom, 1959, The Science of Muddling Through, Public
Administration Review, Vol. 19, No. 2 (Spring, 1959), pp. 79-88

5 zie http://www.breakthroughenergycoalition.com/en/index.html

6 Zie http://mission-innovation.net/countries/
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).