nettime-nl: webmagazine VPRO Laat

[Ineke Schwartz <ischwa@xs4all.nl>]

'Laat op de avond...' maakte 80 uitzendingen op televisie.
Laat 081 is een uitzending op het net: recycle & restyle, een
webmagazine over sampling en hergebruik. <http://www.vpro.nl/laat>

recycle & restyle probeert door te dringen in het fenomeen hergebruik,
waarvan momenteel op allerlei terreinen meer dan ooit sprake is. Dankzij
de digitale revolutie bloeien SAMPLING, RETRO en REPRODUKTIE als nooit
tevoren. In de muziek en de beeldcultuur, maar ook in de mode, nu
sommige ontwerpers de 'elk seizoen iets nieuws'-gedachte meer dan zat
zijn. En in de architectuur, die met behulp van softwarepakketten met
kant en klare elementen nieuwe panden in een wip in elkaar samplet.

Uit de wereld van de literatuur komt de CUT-UP techniek, die nu bij
beeld-en geluidssamplers een cultstatus heeft. In het denken komen zelfs
oude ideologieen terug in een nieuw jasje, bijvoorbeeld bij de nieuwe
wereldverbeteraars die het gedachtengoed van de jaren zestig recyclen in
een pragmatisch nieuw jasje. Bedrijven hebben vanuit zakelijke- en
milieu-perspectieven te maken met HERGEBRUIK. Architecten tegenwoordig
eveneens: nu sloop en nieuwbouw niet langer goedkoper zijn dan
RENOVATIE, worden veel oude panden hergebruikt .

Hergebruik is ingegeven door praktische noodzaak. Over de hele wereld
worden steden 'gerevitaliseerd' en verouderde industrieterreinen
bouwrijp gemaakt en ontwikkeld, zoals de Londense Docklands en  en
spookstad Detroit. Maar ook het verlangen om 'MET ANDERE OGEN TE KIJKEN'
en 'MET ANDERE OREN TE LUISTEREN' naar reeds bekende zaken. Turner
Prize-winnaar Douglas Gordon 'recyclede' Hitchcocks klassieker 'Psycho'
door de film in slow-motion af te draaien: '24 hour Psycho'. Maurizio
Cattelan en Dominique Gonzales-Foerster maken Permanent Food, een
tijdschrift uit tijdschriftpagina's van over de hele wereld, die ze per
post ontvangen. En dat is slechts een 'SECOND GENERATION MAGAZINE';
andere zijn de Utne-reader ('de hippe readers digest van de nineties')
en het Nederlandse Ode.

Er is al zoveel, waarom alsmaar meer maken? waarom zou je in onze
wereld  van veel-meer-meest alsmaar nieuwe dingen blijven produceren?

Het magazine gaat in op deze ontwikkelingen en bekijkt het fenomeen
hergebruik van verschillende kanten. Zo ontstaan als vanzelf
dwarsverbanden. En hyperlinks natuurlijk.

Wat is het verschil met het huidige HERGEBRUIK ten opzichte van het
aloude 'je laten INSPIREREN door'? Wat is er nu anders dan vroeger, toen
architecten ook keer op keer met variaties op de Palladiaanse villa op
de proppen kwamen? Collages zijn van alle tijden: de San Marco in
Venetie is van stukjes originele Griekse en Romeinse resten in elkaar
gepuzzeld.
Hergebruik is even doodgewoon: stadsmuren werden ringwegen en
veengebieden vaargeulen die hun status verruilden voor
recreatiegebieden. Het frequente hergebruik van nu is echter mede een
gevolg van massaREPRODUKTIEmiddelen als het KOPIEerapparaat en de
computer - en van het postmoderne denken, dat in feite pas nu echt goed
in onze cultuur geworteld begint te raken.

Het postmodernisme , dat in de loop van de jaren tachtig opkwam, maakte
een eind aan het streven naar nieuw-nieuwer-nieuwst-denken, de obsessie
van de avant-garde van deze eeuw. Sindsdien is onze blik op de
werkelijkheid veranderd. Rob Scholte schopte nog tegen zere schenen door
'reproduktie verplicht' te roepen en in zijn schilderijen naar hartelust
te kopieren. Filosofen als Walter Benjamin en Paul Virilio , die
beweerden dat er niets gaat boven een origineel en solide (kunst)werk en
dat de zogenaamde reproductiemedia (fotografie, film, video en nieuwe
media) slechts produkten leveren die zich op een vluchtige en
oppervlakkige manier tot de werkelijkheid verhouden, worden ook nu nog
altijd te pas en te onpas geciteerd. Maar onze perceptie is al
veranderd. Hergebruik en reproduktie zijn doodgewoon, ook om originele
creaties mee te maken.
RE-creaties.

www.vpro.nl/laat

Ineke Schwartz
ischwa@xs4all.nl
inesch@vpro.nl

--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.