nettime-nl: sliep uit- alle kinderen lachen je uit!

[Ine Poppe <poppy@dds.nl>]

Mijn God schrijf je een stuk over het millennium, wordt het door Z- NRC-H
geredigeerd tot: milennium.  Iedereen die zich  aan deze steen heeft
gestoten:
deze blunder neem ik niet voor eigen rekening.

Hier de orginele niet geredigeerde en met het woord *millennium juist
geschreven* millennium-versie...

Het Millenniumprobleem

Computerdeskundige Frank Slobbe (31) heeft zijn huis in Haarlem van een
half miljoen onderverhuurd en is een maand geleden naar Australië
geëmigreerd vanwege de millenniumproblematiek.
Slobbe: 'De meeste mensen halen hun schouders op als het millenniumprobleem
ter tafel komt: zolang ik om 00.00 uur niet in een lift zit, of in een
vliegtuig kan mij niks gebeuren. Een kernramp daar wil men niet aan denken.
Wij willen aanvaardbare risico's. Daarom ga je er vanuit dat alles goed zal
gaan. Dat is een volkomen verkeerd uitgangspunt.'
Slobbe programmeerde voor bank en overheid en heeft zich via het Internet
verdiept in het millennium-probleem.'Ik ben me rot geschrokken. Ministers
doen rampenoefeningen, Gemeenten en Sociale Diensten worstelen met hun
administratie, ziekenhuizen zijn nerveus, verzekeraars weigeren garant te
staan, militairen en  verpleegsters krijgen geen verlof en dan nog te
zwijgen over minder goed georganiseerde landen. Het millenniumprobleem is
een sociaal-maatschappelijk probleem. Geen kortstondig ongemak waar je
nauwelijks wat van merkt, maar een ontregelde samenleving waarin doden en
gewonden vallen.'
Om computergeheugen te besparen werd het viercijferige jaartal afgekort tot
een tweecijferigsysteem. Computersystemen wereldwijd zullen op 1 januari
2000, precies om 0.00 een foutmelding kunnen produceren of ontvangen.
Er zijn talloze voorbeelden te geven van falende technische systemen die
sociaal maatschappelijke gevolgen hebben. Hoe kwetsbaar geautomatiseerde
systemen zijn, blijkt alleen al als je naar de supermarkt gaat en de
computer die de kassa's aanstuurt, niet werkt:  rijen in de winkel, er
wordt opeens gejat, de winkel sluit.

In het computerblad Wired van Augustus dit jaar stelt de Amerikaanse
programmeur Scott Olmsted dat volgend jaar rond deze tijd, op elke hoek van
de straat het gespreksonderwerp zal zijn: 'Wat doe jij aan het
millenniumprobleem?'
	Olmsteds maatregelen: een stuk land met een eigen bron, tonnen
voedsel en zonneënergie. In Wired worden computerexperts opgevoerd die
voorzorgsmaatregelen treffen voor de gevolgen van de fatale omslag naar het
jaar 2000.  Opvallend is dat de experts waarvan sommige zich wapenen en
ingraven in gecamoufleerde bunkers in de woestijn, allemaal hoogopgeleide
mensen uit de computerbranche zijn.
 	Zo vertelt Paloma O'Riley, een millennium-bug-projectmanager, dat
ze bezorgd raakte over 'embedded systems'.  Embedded software bestaat uit
minuscule schakelingen in een chip. Zulke chips zitten niet alleen in
horloges, liften, cappuccino apparaten, videorecorders en rolluiken maar
ook in telefooncentrales, chemische fabrieken, energieproductie en
-distributie, veiligheidssystemen, ventilatie- en warmteregelingen in
agrarische bedrijven, brandpreventie- en toegangscontroleapparatuur en
centraleverwarmingsthermostaten. Vaak weten alleen producenten of er een
datumaanduiding inzit. Omdat O'Rileys familieleden afhankelijk waren van
medische verzorging verdiepte zij zich in ziekenhuisapparatuur. Ze schrok
er zo van dat ze het Cassandra-project oprichtte. http://millennia-bcs.com

Slobbe werd gealarmeerd toen hij op de website van Gary North een verhaal
las van een elektricien, die als opdracht had embedded chips te
inventariseren. Slobbe: 'Die man heeft er zijn boerenverstand op los
gelaten. We spreken van juni/juli 1998. Zijn conclusie was dat er 20
miljard geïmplanteerd zijn, wat betekent dat iedere wereldburger vier chips
voor zijn rekening zou moeten nemen. Los van het opsporen en ombouwen,
zelfs al is er voldoende productiecapaciteit, komt het werk niet klaar voor
2000. Het is een onderhoudsvraagstuk. Het systeem genereert een fout - dat
hoeft geen fatale fout te zijn - maar wel een fout waardoor het apparaat
ermee op kan houden.'
	'Sommige collega's die ik spreek die de boel aan het repareren
zijn, zijn optimistisch. Hun stukje werk krijgen ze wel af, maar ze
vergeten dat alles in elkaar grijpt. Zo hoorde ik van een vriend die bij
een bank de-bugt  dat bij een test bleek dat de deuren vergeten waren- met
het gevolg dat die niet meer open konden. Dat valt te repareren, maar zo
zullen er zich talloze incidenten voordoen.'

Frank Slobbe: 'We leven niet meer van een koe en graan maar van de melkboer
en de bakker. Er gaat een seriële logistiek aan vooraf voordat produkten
ons bereiken, een lange lijn van vliegtuigen, boten en treinen. Daarvoor is
energie en communicatie nodig. Vrachtwagens zijn uitgerust met een
tachograaf, een tijdmeter, stel dat die allemaal stoppen met rijden. Of dat
de ventilatie in kippenrennen uitvalt, na vier uur zijn alle kippen dood.
Met 450 man op de vierkante kilometer,  kunnen we niet pretenderen zomaar
van het land te kunnen leven, er zitten te veel schakels tussen. Aangezien
we niet kunnen overzien wat wel of niet geïnfecteerd zal zijn, moet je
uitgaan van het ergste en is dus alles verdacht.'
	Op de vraag waarom je uit moet gaan van het ergste antwoord Slobbe:
'Het is mogelijk dat gas, elektra of water niet meer werkt. En er geen
uitzicht is op een korte en snelle reparatie. Ik was zelf deel van een
managementteam, dus ben gewend om verschillende scenario's te plannen. In
Frankrijk staan 63 kerncentrales aan de grens, je mag ervan uit gaan dat ze
alles uitzetten - maar wat voor garantie heb ik? Ze staan overal, ook in
het voormalig Oostblok, volgens Greenpeace is het sowieso een wonder dat
het nog steeds goed gaat.  In Australië is het zomer rond de eeuwwisseling.
Mijn vertrek is een kwestie van gezond verstand.'
	Slobbe is ongebonden en kan als computerprogrammeur overal aan de
kost komen. Hij huurt in Australië een groot huis en hoopt er rond het
millennium vrienden en familie te ontvangen. Een aantal programmeurs hebben
toegezegd te zullen komen. Een week na Slobbe's vertrek krijg ik een brief
waarin hij ook mij uitnodigt. In deze brief schrijft Slobbe:  'Was ik ervan
overtuigd door bronnen op Internet dat Australie geen kerncentrales had,
blijkt het een publiek geheim te zijn dat er drie van die dingen
operationeel zijn. Daar is geen vluchten meer aan.'

Op de website van D66, waarvan een gedeelte is ingeruimd voor het
millenniumprobleem, staat een interessant artikel van Atilla Arda raadslid
van D66, Amsterdam. Arda's reactie op het doemscenario van de Amerikaan
Gary North: 'kennisname met 's mans denkbeelden is om een paar reden
zorgelijk: hij draagt overweldigend veel bewijzen voor zijn stellingname
aan, verzwijgt tegenwerpingen niet- en in toenemende mate geven
IT-deskundigen aan dat het apocalyptische begin van een nieuwe eeuw niet
uitgesloten mag worden. Daarnaast uiten main-stream denkers als Yardeni en
Yourdon zich met de dag ongeruster.' ' Arda acht het van belang dat wij in
Nederland rekening moeten houden met grote problemen.
http://www.euronet.nl/~freerk/d66/actueel/jaar2000/

De in Amsterdam woonachtige internet-activist Patrice Riemens, die zich al
enkele jaren bezighoudt met de millenniumproblematiek raadt aan om een
wijnvoorraad aan te leggen.
'Mensen blijven altijd drinken en het is goed om in geval van nood een
ruilmiddel te hebben. Als supermarkten niet meer bevoorraad kunnen worden
en de kruidenier op de hoek leeg gekocht is, kan wijn uitkomst bieden.' Hij
maakt zich zorgen om paniekmaatregelen zoals het massaal opnemen van geld
waartegen onze infrastructuur niet bestendig is. 'De manier om paniek te
zaaien is, zeggen: 'Wij willen koste wat het kost paniek vermijden'. Dan
weet je dat er iets niet klopt.'
	Riemens was betrokken bij de oprichting van De Digitale Stad en is
computernomade, wat inhoudt dat hij zelf geen computer heeft maar werkt op
computers van vrienden en instellingen. Als media-activist reist hij de
hele wereld af en onderhoudt een netwerk van mensen die politiek en
cultureel actief zijn. Riemens volgt diverse nieuwsgroepen over de
millenniumproblematiek en is verbaasd hoe weinig mensen nog op de hoogte
zijn. 'Bij mij kwam de omslag, waarbij ik mij realiseerde dat er werkelijk
wat aan de hand was, toen ik las dat de millenniumvluchten van Concorde
voor miljonairs afgelast werden. Je kent het wel: een feestje voor de elite
die eindeloos oud en nieuw viert. Met champagne de wereld rond. Blijkbaar
neemt men het probleem serieus genoeg om de rijken hun grootste lol af te
pakken en de vliegtuigen aan de grond te houden. Sommigen hebben al jaren
van te voren geboekt. Stel je voor: het jet-set-feest van de eeuw word je
afgenomen. Dat is ingrijpend. Emotionele drijfveren zijn zeer belangrijk.
Elke beurshandelaar zal dat bevestigen.'
	Riemens stuurt regelmatig bijdragen naar nieuwsgroepen. Uit het
actieblad Ravage postte hij een artikel in een millennium-nieuwsgroep van
een jongen die beweerde dat de politie alle opponenten zal gaan oppakken
rond het jaar  2000, en vergeleek dit met de gebeurtenissen rond de
Eurotop. Riemens: 'Niet onwaarschijnlijk. Nederland heeft een slechte
traditie op het gebied van rampenbestrijding. Zelfs de bestrijding van
wateroverlast, een Hollands probleem verloopt niet soepel.'

Frank Slobbe vertrouwt de maakbaarheid van onze Nederlandse samenleving
niet. Zijn communicatie met vertegenwoordigers van dienstenleveranciers is
niet optimaal. 'Zo heb ik meegemaakt dat per ongeluk mijn waterleiding werd
afgesloten. Foutje. De verantwoordelijke was niet te vinden. Men eiste dat
ik eerst een x-bedrag betalen zou om de boel weer aan te laten sluiten. Al
met al heeft het me een werkdag gekost. Ik heb 15 mensen moeten spreken om
de boel weer recht te zetten. Als ik die ervaring transformeer naar
problemen rond het jaar 2000, maak ik geen schijn van kans.'
	Slobbe vindt dat religieuze stromingen het worst-case  scenario
aangrijpen voor eigen parochie. De Westerse technologische samenleving is
gebaseerd op een christelijke cultuur, die zijn eigen doem-scenario heeft
gecreëerd aldus Slobbe. Tweederde van de wereldbevolking hanteert  een
andere tijdsrekening dan onze Gregoriaanse.
Ik citeer de uitspraak: 'Het jaar 2000 probleem is niets vergeleken met het
jaar 10.000 probleem.' Slobbe schiet in de lach en verklaart vervolgens dat
hij met mij wil praten om een signaal af te geven. 'Als mensen weten dat
een programmeur hem smeert, geeft dat te denken. Elke seconde telt. Als het
besef eenmaal doordringt dat er diensten gaan uitvallen...'
	Ik vraag Slobbe of hij niet bang is voor gezichtsverlies als blijkt
dat het allemaal wel meevalt. 'Gezichtsverlies? Hoe kom je daarbij! Als er
niks gebeurt, neem ik een vliegtuig terug. Dat zal fantastisch zijn. Ik zal
iedereen omhelzen en zoenen.'
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Millennium/
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Millennium
http://www.well.com/user/declan/y2k/
http://cnn.com/TECH/computing/9812/12/y2k.un/index.html
http://www.redcross.org/disaster/safety/y2k.html

I.Poppe


--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.