Geert Lovink on Thu, 27 May 1999 11:13:10 +0200 (CEST)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

nettime-nl: bilwet: de hippieoorlog


[zie ook het tijdschrift Ravage]

De hippieoorlog
Door Bilwet

De Kosovo-oorlog is net groot genoeg om echt te zijn, maar mist de
wanstaltige verschijning van vernietiging alom. Betonwijken vol met
Milosevic-aanhangers blijven gespaard. De Servische massa's worden
daarentegen ongegeneerd op het gemoed gewerkt. Rook- en lichteffecten
toveren de zuivere staat om tot een stormbaan voor etnisch genot. Wagner
aan de Donau: een koud geserveerde Goetterdaemmerung voor Indo-Europeanen,
gesitueerd in een psychologische deprivatieruimte. Westerse observatoren
volgen door de kleine raampjes gespannen hoe het innerlijk landschap van
de laatste der Balkanianen aan een zinloze heldenstrijd ten onder gaat. We
bezoeken het etnopark Merelveld en treffen aldaar de nabloei van 19de
eeuwse gestalten aan, een romantische jongensdroom over vervlogen tijden
die alsnog uitkomt. Voorwaar, het uur van de goedgeschoolde duiders heeft
geslagen. Televisiedeskundigen met onder druk staande academische
kwaliteiten krijgen nog een laatste kans om de sprookjes die aldaar de
ronde doen na te vertellen. Overleefde waan en bedreigde wetenschappen
gaan hier hand in hand en illustreren dat het toch nog ergens over mag
gaan in Europa. Dat is de Vreugde van de Eurostrijder.

Kort tevoren had het er nog op geleken dat Europa uitgevlakt zou worden.
Een logistieke ruimte, verdoofd door communicatie, verlamd door
consumptie. Europa zou onder de druk van de globalisering bezig zijn te
bezwijken, zich vastklampend aan de resterende grenspalen en uitstervende
streektalen. Een dolgedraaide infrastructuur ontdaan van haar drijvende
kracht. Niemand kon de herkomst van de Europeesche gedachte meer
vertolken. Europa, dat was examenstof voor aspirant-ambtenaren. Het
Brusselse corruptieschandaal dat resulteerde in de val van de Commissie,
valt dan ook mooi samen met het begin van de Kosovo-oorlog. Als iedere
samenhang lijkt weggevallen, is de redding nabij en dient een
metaphysische Wende zich aan. Richtingloze projekten (EU, NATO, UN, IMF)
binnen de limes dienen weer van een vector te worden voorzien, zodat de
noodzaak terugkeert van leiding en strijd. Na de val van de Muur kon het
militaire apparaat alleen nog gered worden door konsekwente ontwapening.
Alles moest mobiel worden, en ook nog eens humanitair. Hoe die twee polen
met elkaar te verenigen waren, dat was de honderdduizend gulden (50.000
euro) vraag. Het juiste antwoord had Bosnie moeten zijn, maar werd
uiteindelijk Kosovo. In Servie trof men een vijand van de juiste
gewichtsklasse om het voortbestaan van de NATO nog voor enige decennia
veilig te stellen. Hoog in het Servisch luchtruim lazerde men het
wapentuig omlaag dat de afgelopen jaren onbeproefd was gebleven. Het kruit
had nog niet zijn werking verloren en prikkelde de gemoederen van de
hedendaagse klasse van opinie-managers. Het uur van de
veiligheidsintellectuelen was aangebroken. En onderwijl kon men een
conceptie beproeven van wat de toekomst aan orders zou gaan opleveren. De
onnavolgbare fabels transformeerden zich in een hanteerbare dreiging.
Eindelijk is er wederom een conflictmodel dat de rollenspelen, de
VR-Worlds en de politieke slogans grensoverschrijdend beproefbaar maakt.

Onderwijl is het thuis ook niet pluis. Therapieen, cultussen en rages
houden een kunstmatige normaliteit in stand die ooit door hechte
klassenstrukturen, kerken en staatsverbanden werden gewaarborgd.
Provisorische keurslijven die dissidenten ook in de marge hielpen
overleven, zijn nu de draagstructuur voor de bemanning in al z'n
geledingen. Wat ooit alternatief leek is thans onontkoombaar. Is ecologie
nog een keuze? Wat betekent anti-oorlog? "Samen met de NATO voor het goede
doel." Het esoterisch vitalisme uit de jaren zestig wordt nu pas goed
ontketend. Het begrip radikalisering komt na Kosovo ineens in een ander
daglicht te staan. Het moderne begrip van politiek was in verval geraakt.
Niet langer kon het als een schikkingsvoorstel fungeren waarin een ieder
zin kon vinden. De race naar het midden is in een implosie geeindigd (met
metafysische knaleffekten). Het idealisme zou teloor zijn gegaan in een
aanpassingsproces. Zegt men. Maar er is hier geen sprake van verval: geen
afbrokkeling, maar een voortdurende regeneratie. Wel degelijk een
permanente revolutie. Geen repressieve maar een produktieve tolerantie. De
Lange Mars door de instituties is medium en methodiek geworden. We moeten
er aan werken. Reflecteert U zich daar maar eens op. Ga weer eens op
assessment. Neem ook eens plaats aan de andere kant van de balie. Denk U
eens in wat het betekent om Servier te zijn. Ontdek de Moslim in jezelf.
Stuur de jongens toch maar naar het KLA trainingskamp. Dat zijn
ervaringen. Daar zit groei in. We voelen de flow. Ook in de cockpit. Aan
de grens van Macedonie, in Kukes. Dat zijn de sixties van nu. Deze mannen
durven gewoon te huilen, met of zonder joint. Dat is de extatische
normaliteit zonder welke Europa echt in elkaar stort. Zij werken tenminste
aan hun Emotionele Intelligentie. Het zijn de Artsen zonder Grenzen, die
niet zonder het verleggen van de grenzen kunnen. Zij zijn de zuivere
manifestatie van de soldaat als hulpverlener. Euro Tai Chi. Brusselse
meesters van het strijden zonder sterven. Zij belichamen niet de
uitzonderingstoestand, maar vormen de rolmodellen voor de sportieve
gevoelsmens, empathische fitnessfanaten die in de airlift zitten, van de
ene genocide naar de andere volkerenmoord. Liever oorlogstoerist dan
krijgsgevangene. Oftewel, vrij naar commadante Malaria: "Liever een
complexe identiteit, dan een identiteitscomplex." Dit zijn geen
Uebermenschen of avantgardisten. Het zijn geen verkenners die thuisgekomen
verslag doen van onheil dat zich aandient. Zij verbreiden juist de
noodzaak tot ingrijpen. Door zelf wat te doen worden zij een onlosmakelijk
onderdeel van een zich versnellend historisch proces. Je bent waar je naar
toe gaat. Niet wie je van oorsprong was of wat je in je hoofd haalt.
Uitgebannen door dit aktionisme, wordt iedere poging een intellectuele
overdenking die het al te vanzelfsprekende ter diskussie stelt. Dat
bederft enkel de concentratie der coole strijders. Long term volunteers
identificeren zich blijmoedig met long term refugees.

Terug tot Mient-Jan Faber. Van dissident land binnen de NATO tot de
braafste leerling van het Clinton-Blair klasje. Het Hollanditis virus uit
begin jaren tachtig is eerst uitgewerkt om vervolgens na Screbrenica om te
slaan in een zwijgende meerderheid van bommenwerpers. Onkruit waar ben je
nu dat het land jullie zo nodig heeft? Of RaRa, wat dat betreft. Nederland
heeft een bittere les geleerd als het om goede bedoelingen in de Balkan
gaat. De lessen: vredestroepen kunnen alleen maar dood en verderf
opleveren, vertrouw nooit op de VN, beschouw onze jongens nooit als
helden, beloof de plaatselijke slachtoffers niets, kom nooit openlijk uit
voor je mening (voor of tegen deze of gene nationaliteit) want je hebt
altijd ongelijk. Geloof niets wat je op radio of tv hoort of ziet want
alles is toch propaganda (Chomsky) danwel simulatie (Baudrillard). Wanneer
politici beginnen over humanitaire akties moet je maken dat je wegkomt.
Militairen zijn professionals die gewoon hun werk doen, of we dat nu leuk
vinden of niet. Soms zijn ze racistisch, dan weer zijn het dopeheads, net
als gewone mensen. Daarom gaan de Nederlanders nu mee met de stroom en
vermoeien zich niet met anti-NATO demoos. Alle heroiek ontbreekt. Men is
met iets anders bezig. Met kinderen, banen, opleidingen, sporten,
vakanties, huizen, ja zelfs kraken.  Het kabinet valt (welk?) zonder dat
iemand weet of dat konsekwenties heeft, en het maakt ook niks uit. Maar
dat is allemaal wel Balkan voor gevorderden. Hogere kennis van de
gelatenheid en het besef dat het altijd toch ergens anders over gaat,
ondanks alle shit. Dat is het lot wat je deelt met de laatsten der
Yugoslaven.

De politiek als woninginrichting en huismeesterschap beleeft een
grenservaring. Kosovo is voor de IKEA-mens gereduceerd tot een
huisvestingsvraagstuk. Ondanks al die tentenkampen wil het maar niet
zomeren, daar op de Balkan. En nu al dreigt de verschrikkelijke
winteroorlog. Desondanks blijft het een verstoorde vakantiebestemming bij
uitstek. Hulpbetoon aan de door noodweer getroffen medekampeerder geeft de
morele impuls die niemand kan onderdrukken. De enige realiteit die voor
het grijpen is, is identificatie met de slachtoffers. Pas als ontheemden
worden ze aanvaard als buren. "Hier hebben we nog een woning vrij."
Terwijl de asielzoeker wordt behandeld als een suspecte insluiper en
wetsovertreder die onterecht aanspraak maakt op de zuurverdiende welvaart,
vormen Kosovaarse clans het object van charitatieve aandacht; ideaal voer
voor onze knuffelkanonnen. Immigratiediensten vechten om de laatste
reiswillige vluchtelingen met toekomstperspectief. Wild Greencards nemen
het op tegen Reis & Kredietbrieven. Al tot ver in de 21ste eeuw wordt er
gecalculeerd met de mogelijke gevolgen van de trauma's op de kinderziel.
Als waarschuwing en vermaan passeert een heel scala aan sociaal-politieke
blunders de revue in de gedaante van mediaflitsen: de afwezige opvang van
teruggekeerde Joden, de geheelde waar, nimmer afbetaalde ereschulden, het
verdwenen goud, beloften voor een vrije republiek die nimmer gestand
werden gedaan, falend minderhedenbeleid, een wederopbouw die louter
economisch werd gedefinieerd. Maar ook de loden last van een
verzorgingsstaat die nimmer eisen durfde stellen, ontspoorde vrijheden,
een van ieder motief verstoken modernisme: de aflossing van deze politieke
zondenlast wordt op de niets vermoedende vluchteling verhaald, die
eigenlijk iets anders aan zijn hoofd heeft bij tekening van het
inburgeringskontrakt.

Het Westen is een huis van geesten. Een betoverd rijk waar de aankomende
Medelander nog geen notie van heeft. Kinderen hebben er geen moeite mee en
hanteren de computermuis al snel alsof ze niet beter weten. Welkom,
Sqiptaren, in Teletubbieland. Ook u koerst op de incanterende krachtlijn
onder Oibibio! U heeft de goede aardlijn gekozen. De hoogste dichtheid
opperst geluk per vierkante kilometer zij ook uw deel. Pak daarom nu
gelijk dat voordeelabonnement op het pakket mobiele telefonie naar keuze.
Leen nu, leer later.  Vergeet uw bonuskaart niet: uw ontheemding van het
Zijn levert extra airmiles op. Het is nu de tijd om te lenen, vraag aan
die creditcard en zet de bloemetjes buiten. De financiering via een
lease-constructie van uw ruime middenklasser ligt reeds klaar. Intergratie
is onherroepelijk uw deel als u om Paul de Leeuw heeft kunnen lachen. Waar
hebben we het nog over? De oorlog die de onze niet is behoeft geen
verklaring, voorstelling en begrip. De kennis die er in omgaat blijft
beperkt tot de sector van vrachtwagenchaffeurs, vredespioniers,
gevechtspiloten en hun debriefers. In het dolhuis van de goedwillende
kleine luiden bestaat verwarring over de vraag of de emancipatie voltooid
is en of de decadentie nog intenser kan worden. Welke hoofdschotel viel er
nog te verwachten na de voorproefjes van shoarma, falafel, pizza, burek
met boza, of wordt het toch weer patat met pannekoek? Een onomkeerbaar
changement waar de souffleurs niet goed raad mee weten. Dat is de Europese
gedachte in een notendop.

De morele analyse van de opinie-trainers is daarbij als schuim op het
bier. De televisie-dagsluiters kunnen de besmettelijke Banaliteit van het
Goede niet bevatten, laat staan verwoorden, en ze verdwijnen al
gesticulerend in de onontkoombare evidentie. De beelden zijn al
nietszeggend nog voor ze zijn uitgezonden. Het is de tijd van de IJ's:
Informatie Jockeys. Er zijn geen nieuwsfeiten, laat staan analyses, er is
nog slechts een loop van programma-formats die ditmaal op Kosovo zijn
ingezoomd. Met bekende gezichten, bezwerende frasen, tegen een achtergrond
van vertrouwde beelden. De duur is alleen verontrustend. De presentatie,
montage en retoriek verzekeren ons van een spoedige en goede afloop. Die
desondanks uitblijft. Weldra vieren ook wij de nederlaag van 1999 boven
het verlaten Merelveld (als interactieve 3D-omgeving). In plaats van hier
trots op te zijn, mag het Westers Kosovo-trauma toeristisch verwerkt
worden en wordt de militaire software opengesteld voor het publiek. Een
Love-parade van Berlijn tot Belgrado. Join the Rave in Blace. NATO for
all, gesponsord door Brussel. Hoe dan ook zal aan deze interventie een
identiteitsbesef ontspruiten. Geeft nu vorm aan de oorsprongsmythe van het
Verenigd Europa en konfronteer Uzelf (online) met deze epochale
grenservaring. Bij Kosovo gaat het geenszins om de olie. Wat op het spel
staat, is een vooruit geprojecteerd waardensysteem in aanbouw, een
optiepakket dat reeds in waarde keldert nog voor de inschrijving
plaatsgevonden heeft. Als er geen verifieerbare manier is waarop kan
worden gewonnen en er niet eervol kan worden verloren, dan kan het
uiteindelijk alleen maar om legendevorming draaien. De weigering mee te
gaan in deze legende-produktie is nog het enig mogelijke objekt van een
anti-oorlogsbeweging. In deze weigering met de synthetische sentimenten
mee te gaan, ligt de mogelijkheid om de vijand of het Kwaad, voor zover
deze op dit moment kan worden benoemd, recht in de ogen te zien.

http://thing.desk.nl/bilwet

--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.