[Nettime-nl] NIOD, het uistellen en Den Haag vandaag

["Ron Peperkamp" <ron@peperkamp.nl>]

Over dat uitstel is niets geheimzinnigs te melden. Na de val van Milosovic
kreeg het NIOD namelijk onverwacht toegang tot archieven in Belgrado. Voor
nadere bestudering van deze archieven hadden Blom c.s. gewoon meer tijd
nodig. In hoeverre gegevens uit die archieven ook hun beslag in het rapport
hebben gekregen, durf ik niet te zeggen. Tot nu toe heb ik alleen de
samenvatting gelezen. Wat mij overigens wel meteen doet afvragen op welke
wijze Kok die duizenden pagina's nu precies 'op zich in heeft laten werken'.
Over de belezenheid van de horde botergeile journalisten die wij de
afgelopen dagen over het Binnenhof hebben zien kroelen, hoeven wij ons in
ieder geval geen illusies te maken ("Meneer Kok,  was het een emotionele
beslissing...?").

Over de hele kwestie valt natuurlijk wel het één en ander te melden.
Laat ik een bescheiden aftrapje geven met de constatering dat ieder tijdperk
en iedere bevolking de slappelingen krijgt die het verdient. Ik bedoel: een
moreel verontwaardigde bevolking dwingt regering én parlement tot bepaalde
acties waarvan verder niemand de consequenties wil inzien. Dat er dan geen
standvastige politici opstaan die het manhaftig tegen de vox populi durven
op te nemen, kan men onze vertegenwoordigers in regering of parlement niet
aanrekenen. Want laten we wel zijn: in de negentiger jaren liep íedereen met
zijn hoofd in de wolken en hield íedereen een slap verhaal over de motieven
waarmee men de gouden bergen van het aanstaande millennium bestormde.

De huidige kwestie van verantwoordelijkheid raakt het wezen van de
democratie. Het is daarom doodzonde hoe het debat zich nu toch weer vernauwd
tot de vraag wat het aftreden van het kabinet nu wel of niet inhoudt.
Terwijl de vraag natuurlijk moet zijn waarom men zes jaar geleden NIET
aftrad - en iedereen dat eigenlijk wel best vond.
Het antwoord op die vraag is honderd keer interessanter omdat het iets over
ONS vertelt - over hoe wij het democratische systeem soms ook gebruiken als
schild tegen de complexe (en wellicht minder plezierige) kanten van het
bestaan. En als de Mient-Jan Fabers onder ons nu eens een keer hun mond
hielden, zou dit besef misschien eens een keer kunnen doordringen. De nauw
verholen, impliciete beschuldigen van lafheid aan het adres van Dutchbatters
dan wel verantwoordelijke politici vind in ronduit onsmakelijk. Het legt de
(inderdaad zeer relevante) vraag naar moraliteit precies aan de verkeerde
kant, namelijk bij anderen. Wie waarvoor precies de schuld draagt, doet
helemaal niet terzake. Het is volkomen terecht dat in het rapport geen
individuele gevallen worden besproken.
Slechts de tijd kan over de moraliteit van individuen oordelen.

Waaróm die militairen de situatie zo slecht inschatten (en b.v. niet op het
idee kwamen dat ze mensen konden redden door ze op een lijst te zetten) is
natuurlijk wel van belang. Maar het gaat dan louter om de politieke
verantwoordelijkheid en niet om de morele of strafrechtelijke vraag of zij
daarmee betrokken zijn bij oorlogsmisdaden. Die politieke
verantwoordelijkheid is m.i. wel afdoende behandeld door het rapport: de
ambities van zowel de defensiestaf als de politiek hebben de militairen in
een onmogelijke (lees: onbeheersbaar, ondoorzichtige) situatie gebracht.

Soldaten zijn machines die doen wat de politiek hen opdraagt. Indien
voorzien van wapens betekent dat doorgaans dat ze vies en lelijk geweld
uitoefenen. Zonder wapens veranderen militairen niet als bij toverslag in
zelfstandig denkende en -opererende burgers. Die Dutchbatters mochten er dan
wel normaal uitzien in hun T-shirts en korte broeken, maar ze waren
natuurlijk verre normaal: het waren slecht bewapende, slecht opgeleide,
slecht geïnformeerde en volkomen gedemoraliseerde militairen. Nederland wil
geen leger dat vieze en lelijke dingen doet. Maar in oorlogsgebied in je
vrijetijdskloffie een gewone vriendelijke politieman spelen... dát gaat dus
ook niet.

Het was een leuk idee, zo'n schone defensiemacht - maar helaas: zo zit de
boze buitenwereld niet in elkaar. Dat is volgens mij de grote les van
Srebrenica (die iedereen met een beetje verstand allang had kunnen trekken).
Een leger bestaat bij de gratie van mensen die bereid zijn om ergens voor te
sterven. Heb je die mensen niet, dan kan je het leger net zo goed
afschaffen - of omvormen tot een soort  logistieke hulpdienst ofzo. Maar
mensen op een onduidelijke missie sturen en vragen om voor een onduidelijk
doel te sterven, dat is gewoon onzinnig.

In Nederland hebben wij de notie om voor een idee te sterven afgeschaft. Dat
is natuurlijk heel mooi en fraai en humanistisch enzo, maar helaas is men
vergeten dat voor een dergelijk hoogstaande moraliteit ook een hoge prijs
betaald moet worden. Niemand was bereid om die prijs te betalen - héél
Nederland wilde voor noppes meespelen op het wereldtoneel: het IKV, Amnesty,
Artsen zonder Grenzen, de Vredesbeweging, de Rode Jongeren, de autonome
twintigers, verontwaardigde dertigers, bezorgde veertigers, verontruste
vijftigers, de nooit-meer-Auswich zestigers, etc.  Maar ach! en wee!: de
prijs voor onze moraliteit blijkt opeens toch niet door zoiets abstracts als
'onze geschiedenis' te zijn afgelost. In tegenstelling tot wat wij
humanistische handelaren graag geloven, blijkt moralititeit geen 'commodity'
of 'asset' te zijn, maar iets dat door de levenden moet worden opgebracht.
Laten we dat dan maar als het allerlaatste lesje van Paars beschouwen.


Over die JSF-kwestie kan ik verder kort zijn: de champagne staat koud!


_____________________
   Ron Peperkamp
  ron@peperkamp.nl
_____________________


> Nu loop ik weer tegen de niet-aanwezige community van
> Nettime aan. Ik wil(de) uitzoeken of er een verband is
> tussen het uitstellen van NIOD-rapport nu zo'n anderhalf
> jaar geleden (weten jullie nog), de huidige Haagse
> gebeurtenissen in relatie tot de verkiezingen in mei.
>
> Maar ja, hoe zoek je zoiets op? Ff naar je meest relevante
> e-commmunity, oh nee...
>
> Zoeveel kritische e-kennis onder jullie|ons: ik zou wel eens
> willen weten hoe jullie zo'n zoekvraag zouden aanpakken
> met|op het web.
>
> Overigens is het volgens mij wel een echt gelukje bij dit
> ongeluk dat de PvDA nu niet niet de discussie over de JSF in
> hoeft. Zo'n complotdenker ben ik ook weer niet :-)
>
> Reageren wordt zeker aangemoedigd. Is er tenminste weer es
> wat anders dan die aankondigingen.
>
> Groet,
>
> Richard
>
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).