Geert Lovink on Wed, 13 Jun 2007 15:19:37 +0200 (CEST)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

[Nettime-nl] Second Life en wetenschappelijk onderzoek


Second Life en wetenschappelijk onderzoek

http://www.scienceguide.nl/article.asp?articleid=103438#intro

De verwachtingen ten aanzien van virtuele werelden zijn hoog gespannen. Veel artikelen die over virtuele werelden worden geschreven eindigen met de conclusie dat ons echte en virtuele leven steeds meer door elkaar zullen gaan lopen. Om meer inzicht te krijgen in de invloed van virtuele werelden op ons leven hebben DNBmedia en de Vrije Universiteit (VU) afgesproken wetenschappelijk onderzoek te gaan uitvoeren.

Toen de Vrije Universiteit (VU) kenbaar maakte als eerste Nederlandse universiteit de deuren van een virtuele campus in Second Life te openen bleek dit groot nieuws te zijn. Grote landelijke dagbladen besteedden aandacht aan onze stap naar de virtuele wereld, en het RTL4-nieuws en het AT5-journaal weidden zelfs een item aan onze virtuele aanwezigheid in hun ‘prime time’ nieuwsuitzendingen. Naar aanleiding van deze publiciteit werd de volgende vraag regelmatig aan ons gesteld: ‘Heeft de VU een vestiging in Second Life geopend om publicitaire redenen?’ Ondanks het feit dat we positieve publiciteit natuurlijk niet schuwen, we hebben immers zelf een persbericht de wereld in gestuurd, ging het ons zeker niet primair om de publiciteit. Voor de VU was de stap naar Second Life een vanzelfsprekendheid. Niet alleen omdat wij als VU graag innoverend zijn in ons onderwijs en onderzoek, maar vooral omdat wij als kennisinstituut al jaren onderzoek doen in en naar virtuele werelden.

Voor de kenners: VU onderzoekers waren ruim tien jaar geleden al actief in AlphaWorld en ook de Digitale Stad Amsterdam is voor ons geen onbekend terrein. Maar het past natuurlijk ook binnen de verantwoordelijkheid van een universiteit om een relevant maatschappelijk fenomeen, zoals de opkomst van virtuele werelden, te bestuderen. De vraag rijst nu: wat voor soort wetenschappelijk onderzoek doet de VU in virtuele werelden? Het antwoord op deze vraag is heel divers en afhankelijk van de gekozen invalshoek. Binnen de faculteit Sociale Wetenschappen bijvoorbeeld, wordt veel onderzoek gedaan naar de invloed van virtuele werelden op menselijk gedrag. Hier zijn onderzoekers bezig met het beantwoorden van vragen als: zijn virtuele werelden verslavend; hoe communiceren mensen in virtuele werelden; in hoeverre identificeren mensen zich met hun avatar? Binnen de faculteit Rechten wordt onder andere onderzoek gedaan naar de juridische consequenties van menselijk handelen in virtuele werelden. Onderzoekers van de faculteit Exacte Wetenschappen bouwen zelfs eigen virtuele werelden en doen experimenten met avatars die zich gedragen op basis van kunstmatige intelligentie. Binnen de faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde wordt er ook onderzoek gedaan naar virtuele werelden. Bijvoorbeeld naar de invloed van virtuele werelden op ons gedrag als consumenten. Onderzoeksvragen die hier centraal staan zijn onder andere: waarom begeven mensen zich in virtuele werelden; is het voor ondernemingen interessant om aanwezig te zijn in virtuele werelden; hoe maken consumenten keuzes in een virtuele omgeving? Voor de goede orde: bovenstaande opsomming is slechts een greep uit al het onderzoek over virtuele werelden wat aan de VU wordt uitgevoerd. Dat ons wetenschappelijk onderzoek deels wordt gefinancierd door de Europese Unie geeft aan dat ook de Europese overheid virtuele werelden als een serieus fenomeen beschouwt.

Als we ervan uitgaan dat virtuele werelden een steeds belangrijker onderdeel van ons dagelijks leven zullen worden dan zal naar verwachting ook het aantal vragen over het effect, de toepassing, invloed, nut etc. ervan toenemen. Wetenschappelijk onderzoek kan bijdragen aan het beantwoorden van deze vragen. Maar dit niet alleen. Een ieder die Second Life in het nieuws heeft gevolgd weet dat er regelmatig zeer ongenuanceerd over virtuele werelden wordt gedacht en gediscussieerd. Kernwoorden die in dit kader regelmatig terugkomen zijn: gokken, porno en verslaving. Dit is natuurlijk jammer, aangezien een te sterke focus op de negatieve aspecten kan veroorzaken dat de potentie van virtuele werelden om op een positieve wijze bij te dragen aan ons leven onderbelicht blijft. Degelijk onderzoek kan bijdragen aan het structureren en nuanceren van de discussies over virtuele werelden in het algemeen en Second Life in het bijzonder.

DNBmedia en de Vrije Universiteit zullen komende tijd nauw samenwerken op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Op dit moment wordt door beide organisaties hard gewerkt aan verschillende onderzoeksprojecten. In dit onderzoek kunt u een sleutelrol vervullen. Het idee is om u actief te betrekken bij ons onderzoek. Wij vragen niet alleen om uw medewerking, maar bieden in ruil ook interessante bijeenkomsten waar de resultaten van ons, en wellicht ook ander onderzoek, zullen worden gepresenteerd. DNBmedia en de Vrije Universiteit hebben afgesproken om op gezette tijden bijeenkomsten te organiseren waarin onderzoek over virtuele werelden centraal zal staan. Houd u mail dus goed in de gaten, want binnenkort volgt er meer informatie over onze gezamenlijke onderzoeksprojecten.

Dr Frans Feldberg, universitair docent Informatiekunde en projectleider Second Life Vrije Universiteit Amsterdam.
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).